نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 200
درس 47 : قبة الارض ( قبة اژين , وسط الارض )
درس پيش در تحديد ربع مسكون سخن گفته است . در اثناى بحث از قبة الارض و
دائره نصف النهار و دائره افق آن اشارتى رفته است . اين درس را در بيان قبه
الارض و تحديد ربع مسكون به توضيح بيشتر مى پردازيم .
چغمينى در آغاز باب نخستين مقالت دومين رساله( : الملخص فى الهية)
گويد
: ( چغمين از قراى خوارزم است , محمد بن محمود چغمينى مؤلف ملخص است . بر آن
چند شرح نوشته اند , از آن جمله شرح قاضى زاده رومى است كه از كتب درسى دوره
دوم اين رشته در حوزه هاى علمى ما متداول بوده است و بر آن تعليقات بسيار
نوشته اند . و همين چغمينى مؤلف قانونچه در طب است كه اولين كتاب درسى اين
فن در مدارس علمى ما بوده است . و محمد اكبر عرف محمد ارزانى شرحى بسيار
مرغوب به فارسى به نام مفرح قلوب بر آن نوشته است . قانونچه در ازاى قانون
شيخ رئيس نام گذارى شده است , چنانكه قاآنى به احترام از گلستان سعدى كه در
ديباچه آن گفته است( : دفتر از گفته هاى پريشان بشويم و من بعد پريشان نگويم
) منشئات خود را پريشان خوانده است . و ديگرى مهمل گلستان به ملستان نوشته است
. و شايد مرادش همان مل مستعمل باشد كه فراوان خورند مستانا . و ديگرى در ازاى
گلستان , نوشته هايش را خارستان خوانده است . و جامى بهارستان نوشته است كه
به گلستان نظر دارد . ملا حاجى باباى قزوينى در ازاى كشكول استادش شيخ بهائى ,
مجموعه خود را مشكول مهمل كشكول ناميده است . و اين كمترين را مجموعه اى به نام
كشيكل , مصغر كشكول است . )
نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 200