ايرادهاي ديگر نسبت به هيك

1. بعد عملي دين

اشكال ديگر کثرت گرايي ديني هيك مربوط به اين نكته است كه اديان بيش از مجموعه آموزه ها هستند. اديان داراي ابعاد عملي مهمي هستند، نه صرفاً به دليل ارائه احكام اخلاقي، بلكه به دليل ابعاد زيبايي شناختي مربوط به مناسكشان. حتي اگر تعارض هاي آموزه اي در اديان مي توانست آنطور که هيک پيشنهاد کرده حل شود، تعارضهاي علمي به قوت خود باقي بود. البته اقتضاي علمي ديني مثل يهود كه عنصر فقهي نيرومندي دارد، با اعتقاداتش توأم است. نيروي شريعت دين يهود ناشي از منشأ الهي آن است كه به وسيله پيامبرانش منتقل شده است. توصيفي از خدا كه براي بني اسرائيل توسط پيامبران آنها مطرح شده تا حدي صرفاً توصيفي ساخته و پرداخته انساني محسوب مي شود كه در واقع وجود متعالي[1] را توصيف نمي کند، بنابراين قدرت قهريه شريعت يهودي تضعيف مي شود. از اين رو تفاوت بين ختنه كردن و ختنه نكردن صرفاً يك تفاوت فرهنگي مي شود. آداب و آيينهاي عبادي مي توانند مؤمن را از جهان مادي به سوي نهايت بالا ببرند، زيرا مخصوص هستند، چون به وسيله خداوند و يا نماينده او مقرر شده اند. در حالي كه اين امر با گوناگوني آيينها كه خداوند بدان دستور داده، سازگاري دارد، جايگزين كردن اعتقادات خاص درباره نهايت به جاي اين انديشه كه اعتقادات و اعمال خاص صرفاً نتايج فرهنگي اي هستند كه به وسيله آنها مي شود به واقعيت غير قابل بيان نزديك شد، ارزش واجباتي را كه به ويژه ديني هستند تنزل مي دهد.

ليبراليسم و کثرت گرايي ديني فروكاهشي هر دو در مورد دين براهميت