نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 128
(( اقضانا على )) : على در قضاوت از همه ما بهتر است . در طبقات كبرى ابن
سعد و اخبار القضاة وكيع و مستدرك حاكم نيشابورى و تاريخ كبير بخارى و
طبقات مالكيه و جز اينها از كتابهاى اخبار و تراجم اين گفتار از او نقل شده
است .
ابواسحاق شيرازى در طبقات الفقهاء از حسن بصرى نقل كرد عمر در
مجلسى كه به عنوان مشورت با اصحاب داشت به على گفت : انت اعلمهم و افضلهم ـ
تو داناتر و برتر از همه آنهايى .
در مناقب احمد بن حنبل آمده : (( ان عمر بن خطاب اذا اشكل عليه
شيىء اخذ من على )) هر گاه بر عمر بن خطاب امرى مشكل مى شد از راه على آن
را حل مى كرد .
در مناقب ابن شهر آشوب نقل شده كه عمر مى گفت : (( كنا امرنا اذا
اختلفنا فى شىء ان نحكم على بن ابى طالب )) ما مأمور بوده ايم كه هنگام
اختلاف در چيزى على بن ابى طالب را حكم قرار دهيم .
در كتاب الفائق و الابانة و تاريخ بلاذرى نقل شده كه عمر گفت : ((
اعوذ بالله من معضلة ليس لها ابوالحسن )) به خدا پناه مى برم از معضله و
امر مشكلى كه ابوالحسن در آن نباشد .
گفتار مغيره در اين زمينه
از مغيره نقل شد كه مى گفت : (( ليس لاحد منهم اقوى قولا فى
الفرائض من على )) از على كسى قويتر در بيان فريضه ها در ميان اصحاب نبوده
است . در استيعاب ابن عبدالبر اين گفتار از او نقل شده است .
تذكر نكته اى ـ شيعه بر اين بينش و اعتقاد است كه علم امام مانند
علم مجتهدان از راه اجتهاد نمى باشد بلكه از راه به وديعه نهادن پيامبر
احكام را نزد آنها است و همانند رسول خدا از خطا در بيان احكام شرعى مصون
مى باشد , شرح و تفصيل اين نكته در مقاله آتى مىآيد .
امامان بعد از امام على عليه السلام
بعد از امام على ( عليه السلام ) در عصر صحابه جانشين او امام
حسن ( ش 49 ) بود . او همان گونه كه علامه سيوطى در كتاب تدريب الراوى
يادآور شده اند داراى كتابى در فقه
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 128