از همين جهت بود كه در سايه تعاليم زندگيساز اسلام , تمدنى پديد آمد , آنچنان درخشنده و وسيع كه تا سرحد امكانات مادى و تا آنجا كه ابزار و وسائل آنروزگار اجازه ميداد , كليه لوازم ابتكارى يك تمدن كامل را دارا بود

اسلام , از يكسو پيشرفت و ترقى وسايل و ابزار مادى را - كه دائما در تطور و رو به تكامل است - مى پذيرد و حتى آنرا رهبرى ميكند , و از سوى ديگر مراقب است كه اين تكامل و پيشرفت , از جاده ى فطرت منحرف نشده و با طبيعت انسان و مميزات گرانبهاى وى , بمبارزه برنخيزد , و آنچنانكه در تمدن جديد مى بينيم و كارل بدان معترف است , انسانيت انسان را پايمال و سركوب نسازد

بشهادت تاريخ , مبتكر و پديد آورنده ى روش تجربى در علوم , اسلام است [2 ] اين برنامه ى وسيع اين آئين