كليسا , حق فهم و تفسير ( ( كتاب مقدس ) ) را بخود اختصاص داد و كوشش در راه درك آن را , براى مردمان خارج از محيط كليسا , تحريم كرد

بدنبال اين حكم , كشيشان , معماها و مطالب پيچيده اى كه براى عقل انسانى غير قابل درك و غير قابل قبول است در اعتقادات مذهبى داخل كردند , كه نمونه يى از آن را در گفتارى كه از ( ( سرت و ارنولد ) ) درباره حقيقت حضرت مسيح , نقل كرديم [1 ] ميتوان ديد

كم كم تشريفات مذهبى و عبادات نيز , با خرافات و اشكال معمائى آميخته گرديد , كه مفتضح ترين نمونه ى آن مسئله ( ( عشاء ربانى ) ) است , يعنى همان موضوعيكه يكى از انگيزه هاى بزرگ انقلابيون مسيحى مانند ( ( مارتين لوتر ) ) [2 ]