تا اينجا مسئله روشن و كاملا واضح است اما اگر گوينده اى يكى از اين الفاظ يا به اصطلاح مشتركات لفظى را كه داراى معانى متعدد است , استعمال كند آيا مى تواند با استعمال واحد معانى متعدد ملحوظ نمايد به طورى كه تمام آن معانى به طور جداگانه منظور باشد ؟ در اينجا دو نظريه بين علماى اصول وجود دارد :

بموجب يك نظر , استعمال لفظ در اكثر از معنا نه تنها غير مجاز و ممنوع است , بلكه اصولا عقلا محال است . در اينجا اين گروه مثال آينه را مىآورند و مى گويند : لفظ مانند آينه بايد تمام قد و قامت منظور و مقصود را نشان بدهد و همان طورى كه تصوير يك شىء تمام سطح آينه را مى پوشاند بطورى كه جايى براى تصوير ديگرى نيست , لفظ هنگام استعمال در ذهن گوينده جايى براى چيز ديگرى باقى نمى گذارد , و لذا مى گويند اراده دو چيز از يك لفظ در آن واحد محال است .

گروه ديگر عقيده دارند كه استعمال مشتركات لفظيه نه تنها محال نيست , بلكه ممنوع و باطل نيز نمى باشد . واى بسا كه در جملات , از نظر هنرى , امتياز هم محسوب مى شود . مثالى مىآوريم , حافظ مى گويد : [

( به بوى نافه اى كاخر صبا ز آن طره بگشايد *** ز تا جعد مشكينش چه خون افتاد در دلها](

لفظ بوى به معناى رايحه و عظر , و اميد و آرزو هر دو استعمال شده است , و شاعر با بكار بردن ابهام و استعمال مشترك لفظى بيان شيوا