3 انفتاح باب اجتهاد :

ذكر اين نكته نيز جالب است كه اهل سنت پس از چندى باب اجتهاد را بروى خويش بكلى مسدود نموده و اجازه اجتهاد را از همگان سلب كردند , و چنين معتقد شدند كه بايستى مسلمانان براى هميشه تقليد كنند , آنهم فقط از چهار نفر :

ابوحنيفه [1] , مالك بن انس [2] , احمد بن حنبل [3] , شافعى [4] . و از اينجا چهار مكتب فقهى ميان اهل سنت پديدار گشت , و شايد مهمترين عامل اين اقدام سختگيرانه , همانا مفاسدى بود كه از ناحيه اجتهاد به رأى و تأويل و تفسيرها و فتاواى پركش و قوس بر سر فقه اسلامى آمده بود .

ولى از افتخارات فرقه اماميه اين است كه به علت حركت معتدلانه و بدون هر گونه افراط و تفريط خود هيچگاه باب اجتهاد را به روى خويش مسدود نساختند و بعكس نظر اهل تسنن تقليد از مجتهد ميت را روا ندانسته و غير مجاز اعلام كردند , و معتقدند كه عمل به احكام بايستى همواره باستناد فتواى مجتهد زنده باشد .