شدن او بشود با رعايت مراتب و همچنين است اگر نگاه‌كننده از خويشان و ارحام صاحبخانه باشد، ولى منظورش نگاه كردن به چيزهايى است كه بر او نگاه كردن به آنها حرام است مثل عورت. بلكه اگر انسان احتمال بدهد يا بداند كه دفاع او از جان خود يا بستگان خود منجر به كشته شدن خودش خواهد شد بازهم دفاع جايز، بلكه گاهى واجب است. ولى نسبت به مال اگر مى‌داند كه دفاع او از مال منجر به كشته شدن خودش مى‌شود دفاع واجب نيست، بلكه احوط ترك است. بلى اگر انسان خيال كرد كه طرف، قصد هجوم به جان، يا ناموس، يا مال، او را دارد و در مقام دفاع، خسارت مالى يا جانى به او وارد كرد ولى بعد معلوم شد طرف چنين قصدى نداشته و انسان اشتباه كرده است، در اين صورت انسان گناه ندارد ولى ضامن خسارت طرف است. نيز اگر حيوان درنده و خطرناك شخصى، به انسان حمله كند، انسان حق دارد به هر وسيله ممكن از خود دفاع كند و در صورت رعايت مراتب دفاع و عدم تجاوز، اگر به حيوان خسارت وارد شد، ضامن نيست.

س 274- چنانچه شخصى در غياب و بدون اذن صاحب خانه به قصد خلوت با دختر صاحب‌خانه وارد خانه بشود و مورد ضرب و جرح برادر دختر قرار گرفته و به قتل برسد حكم شرعى در مورد قاتل چيست؟ و چنانچه ورود به منزل از راه ديوار (عنف) باشد حكم آن چگونه است؟

ج- در فرض مزبور چنانچه دفاع از جلوگيرى از آن شخص متوقف بر قتل او بوده است خونش هدر بوده و قصاص و ضمانى نيست. اما اگر بدون قتل مثلًا با تهديد يا ضرب و جرح از او جلوگيرى مى‌شده و فرار مى‌كرده است و در عين حال او را كشته است مسأله دو صورت دارد: