نمى‌تواند تعريف صحيحى باشد.

3- تعريف محقق نائينى رحمه الله از علم اصول‌

محقق نائينى رحمه الله در تعريف علم اصول فرموده است: «علم اصول، علم به كبرياتى است كه اگر صغريات را به آنها ضميمه كنيم، حكم كلّى الهى استنتاج مى‌شود». [1]

اشكالات تعريف مرحوم نائينى‌

بر كلام مرحوم نائينى اشكالات زير وارد است: اشكال اوّل: در تعريف علم، نبايد كلمه «علم» را اخذ كنيم، زيرا هر علمى عبارت از مجموعه‌اى از مسائل است، خواه كسى عالم به آن مسائل باشد يا نباشد. درست است كه اين علوم، علوم اعتبارى مى‌باشند ولى اعتبارى بودن به معناى پوچ بودن نيست، بلكه اين علوم در عين اين كه اعتبارى هستند، داراى واقعيت مى‌باشند و واقعيت آنها را مسائل آن علم تشكيل مى‌دهد و اين مسائل در جاى خود محفوظ است، خواه كسى عالم به آنها باشد يا نباشد. نه اين كه علم عبارت از علم به مسائل باشد. اين اشكال، بر تعريف مشهور و تعريف مرحوم آخوند نيز وارد بود. اشكال دوّم: تعريف مرحوم نائينى شامل بعضى از قواعد فقهيه‌ نيز مى‌شود. توضيح: قواعد فقهيه به دو دسته تقسيم مى‌شوند: دسته اوّل: قواعدى كه از نظر عموميت، همانند نوع مى‌باشند و مصاديق و ماهيت‌هايى تحت پوشش آنها قرار دارند، كه اين‌ها افرادند و داراى خصوصيات فردى مى‌باشند.

[1]- أجود التقريرات، ج 1، ص 3 و فوائد الاصول، ج 1، ص 19.