نام کتاب : اصول فقه شيعه نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 146
دارند،
فرمودهاند: شايد آنچه مرحوم آخوند فرموده، قدرى عار باشد براى علم اصول كه بزرگان
اينهمه عمر خود را در آن صرف كردهاند و كتابهاى متعدّدى نوشتهاند. آنوقت كسى
سؤال كند: موضوع اين علم كه اينهمه از آن بحث مىكنيد چيست؟ جواب داده شود:
نمىدانيم.
فقط مىتوانيم اشاره كنيم و بگوييم: قدر جامع بين موضوعاتِ مسائل آن است. اين براى
علم اصول، عار است. بله در مورد علومى كه منزوى هستند مىتوان چنين گفت ولى علمى
كه اينهمه مورد توجّه بزرگان بوده، درست نيست در موردش اينگونه حرف بزنيم.
4-
نظريه مرحوم آيتاللَّه بروجردى
مرحوم
آيت اللَّه بروجردى عقيده دارد: موضوع علم اصول عنوان «الحجة
في الفقه» است. ايشان براساس مبنايى كه در رابطه با موضوع علم داشت و
مىفرمود:
موضوع
هر علمى عبارت از جامع بين محمولات مسائل آن علم است، در اينجا نيز مىفرمايد:
وقتى با مسائل علم اصول برخورد مىكنيم مىبينيم مسائل علم اصول دو دستهاند: دسته اوّل: مسائلى هستند كه محمولات
آنها- به حسب ظاهر- عنوان «حجّة أم لا؟» مىباشد، مثلًا: در مورد خبر واحد- كه از
مسائل مهمّ علم اصول است- مىگوييم:
«خبر الواحد حجّة أم لا؟». كسى كه خبر واحد را
حجّت مىداند، آن را از مصاديق «الحجّة في الفقه» مىشمارد و كسى كه خبر واحد را
حجت نمىداند، آن را از دايره «الحجة في الفقه» خارج مىداند. بسيارى از مسائل علم
اصول اينگونهاند، مثل مسأله حجّيت ظواهر، حجّيت استصحاب و .... دسته دوّم: مسائلى هستند كه محمولات
آنها- به حسب ظاهر- عنوان «حجة أم لا؟» نيست ولى در واقع به همين عنوان برگشت
مىكنند. مثلًا وقتى بحث مىكنيم كه
نام کتاب : اصول فقه شيعه نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 146