است‌ [1]؛ هم چنين از ميان علماى اماميه، اوّلين فقيهى كه به اين روايت تمسّك كرده، شيخ الطائفه، طوسى رحمه الله است. [2]

بررسى سندى حديث على اليد

روايت به اين صورت در كتاب‌ها آمده است: «قتادة عن الحسن عن سمرة بن جندب، قال النبي صلى الله عليه و آله: «على اليد ما أخذت حتّى تؤدّي» يا «... حتّى تؤدّيه».

هر سه نفرى كه در سند اين حديث وجود دارند، از نظر خود اهل سنت شديداً محل اشكال هستند تا چه رسد به اماميّه؛ چرا كه «سمرة بن جندب» بنا بر آن‌چه كه در كتب فقها و محدّثان آمده، مرد بسيار بدى بوده و از دشمنان سرسخت اهل‌بيت عليهم السلام به شمار مى‌رفته و اكاذيب زيادى در جهت مخدوش ساختن چهره‌هاى اسلامى جعل كرده است. وى حتى در برابر رسول اكرم صلى الله عليه و آله ايستاد و احترامى براى آن حضرت قائل نبود.

ابن ابى الحديد در مورد وى مى‌نويسد: معاويه صد هزار درهم به سمره داد تا از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل كند آيه‌ «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفُ‌ م‌ بِالْعِبَادِ» [3] كه درباره‌ى حضرت امير المؤمنين على بن ابيطالب عليه السلام نازل شده، مربوط به ابن ملجم مرادى است و آيه‌ى‌ «وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ‌و فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى‌ مَا فِى قَلْبِهِ‌ ى‌ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ» [4] در شأن على بن ابيطالب عليه السلام نازل شده است. وى ابتدا از

[1]. ميرزا حسين النورى الطبرسى، مستدرك الوسائل، ج 17، ص 88، كتاب الغصب، باب اوّل، ح 4.

[2]. محمّد بن حسن الطوسى، الخلاف، ج 3، ص 409، مسألة 22.

[3]. سوره بقره، آيه 207.

[4]. همان، آيه 204.