عَلَيْنَآ إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ‌ و عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا»، فقال اللَّه: لا احمّلك.

فقلت: «رَبَّنَا وَلَا تُحَمّلْنَا مَا لَاطَاقَةَ لَنَا بِهِ‌ ى‌ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلَل- نَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكفِرِينَ»، فقال اللَّه تعالى:

قد أعطيتك ذلك لك ولُامّتك» [1].

«إصر» در اين آيه شريفه توسعه دارد و فقط شامل آصار امّت‌هاى گذشته نمى‌شود، بلكه اعمّ از آن است و هر حكم شاقّى را شامل مى‌شود. بنابراين، اين قسمت از آيه شريفه كاملًا مفيد براى مدّعاى بحث لاحرج است و بيان مى‌كند در دين اسلام حكم شاقّ و سخت وجود ندارد؛ از اين رو، اگر در موردى حكمى شاقّ وجود داشت، برحسب اين آيه شريفه نبايد به عنوان دين باشد.

نظر مرحوم طبرسى‌

مرحوم طبرسى احتمالات گوناگونى را در مورد معناى اين قسمت از آيه شريفه كه مى‌فرمايد: «رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَآ إِصْرًا ... رَبَّنَا وَلَا تُحَمّلْنَا مَا لَاطَاقَةَ لَنَا بِهِ‌ى» آورده است، برخى از آنها عبارتند از:

1) معناى‌ «رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَآ إِصْرًا» عبارت است از: «لاتحمل علينا عملًا نعجز عن القيام به» [2]؛ يعنى: خداوندا عملى را كه عاجز از انجام آن هستيم، بر ما قرار مده. در اين صورت، همانند «لَايُكَلّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا» مى‌شود كه بحث قدرت وعدم قدرت پيش مى‌آيد.

2) احتمالاتى كه در مورد معناى‌ «رَبَّنَا وَلَا تُحَمّلْنَا مَا لَاطَاقَةَ لَنَا بِهِ‌ى» وجود دارد، عبارتنداز:

الف) اين كه «لاتحمّل علينا ما يثقل علينا تحمّله من أنواع التكاليف‌

[1]. السيّد هاشم الحسينى البحرانى، البرهان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 570، ح 1575/ 2.

[2]. الفضل بن الحسن الطبرسى، مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج 2، ص 230.