تنبيه دهم: آيا قاعده لاحرج فقط نافى حكم است؟

تنبيه دهم آيا قاعده لاحرج فقط نافى حكم است؟

مسأله مهمّ ديگرى كه در مورد قاعده لاحرج وجود دارد، اين سؤال است كه آيا اين قاعده فقط نافى حكم است، يا اين كه مى‌تواند مثبت حكم نيز باشد؟

در برخى از كلمات بزرگان، گاه اشاره شده است كه قاعده لاحرج مانند قاعده لاضرر فقط نافى حكم حرجى است و به وسيله اين قاعده نمى‌توان حكم ديگرى را اثبات نمود؛ آنان براى اين مطلب به اين نكته اشاره دارند كه لسان اين قاعده، لسان نفى است و نه اثبات. امّا در طىّ مباحث گذشته ثابت شد كه اين مطلب مطابق تحقيق نيست؛ و در استدلال به دوّمين و سوّمين آيه از آيات شريفه و هم‌چنين در روايت پنجم و ششم از رواياتى كه براى قاعده مورد استدلال قرار گرفت، اثبات شد كه اين قاعده مى‌تواند مثبت نيز باشد. از اين رو، تكرار آن لازم نيست؛ و با وجود شواهد متعدّد، ديگر نمى‌توان به قرينيّت لسان اعتماد نمود.