نسبت
به محور اول: برخى گفتهاند اشكالى ندارد؛ زيرا رواياتى كه در آن آمده است: «من أقر نطفته فى رحم يحرم عليه»
اينجا را شامل نمىشود، زيرا منى در خارج با تخمك تلقيح شده است و صدق «رحم يحرم عليه» بر آن نمىشود.
اما
با بيانى كه داشتيم و بعدا نيز خواهد آمد، در اين روايات، رحم خصوصيّتى ندارد،
بلكه ملاك، تلقيح ماء مرد و تخمك زنى است كه بر اين مرد حرام است. پس بر اساس اين
ملاك و ضابطه، از اين روايات استفاده مىشود كه اين فرض از تلقيح حرام است.
اما
اگر مبنا و مستند تحريم را آيه قرار داديم، نمىتوان حرمت را استفاده نمود؛ زيرا
در اينجا «ابتغى وراء ذلك» وجود ندارد، چون زن رحم خود را در اختيار غير قرار
نداده است، بلكه فقط تخمك را از درون رحم او خارج كرده اند و در خارج از رحم، با
اسپرم مرد اجنبى تلقيح صورت گرفته است. در اينجا اطلاق آيه حرمت را اثبات نخواهد
كرد.
امّا
نسبت به محور دوم: اگر در خارج تلقيح انجام گرفت، آيا
مىتوان آن را در رحم زن اين مرد، يا در رحم زنى ديگر قرار داد؟
بر
طبق مبنايى كه ما اختيار كرديم، اطلاق آيه شامل آن مىشود و داخل كردن اين ماده در
رحم زن ديگر، چه بر مرد حلال باشد يا حرام، جايز نيست و مشمول «فمن ابتغى وراء
ذلك» خواهد شد.