خارج شده و راه‌هاى غير طبيعى نيز پيدا كند، به طورى كه باردارى و توليد نسل، براى كسانى كه نمى‌توانند يا نمى‌خواهند از راه طبيعى بارور شوند، با بهره گيرى از امكانات و ابزار مختلف، امرى كاملا ممكن شده است.

بنابر اين، «تلقيح مصنوعى» عبارت است از پيوند دادن ميان اسپرم مرد و تخمك زن، از طريق آلات پزشكى و يا هر وسيله ديگر، غير از مقاربت و نزديكى جنسى، به منظور بارورى و توليد نسل.

تلقيح مصنوعى به دو شكل كامل و ناقص انجام مى‌شود. تلقيح مصنوعى كامل آن است كه پرورش و انعقاد اسپرم مرد و تخمك زن در داخل دستگاه صورت گيرد، كه در اين صورت طفل متولد شده را كودك آزمايشگاهى مى‌نامند.

تلقيح مصنوعى ناقص از طريق جايگزينى مصنوعى اسپرم در داخل رحم صورت مى‌گيرد، تا همه يا بخشى از مراحل پرورش جنين در داخل رحم انجام پذيرد.

در اين نوشتار هر گونه لقاح غير طبيعى ميان اسپرم مرد و تخمك زن، براى باردارى را «تلقيح مصنوعى» ناميده‌ايم.

بنابر اين، اگر اسپرم مرد يا تخمك زن را به وسيله داروهاى خوراكى يا استعمال خارجى تقويت كنند، تا لقاح آن دو بهتر صورت گيرد، ديگر بدان تلقيح مصنوعى گفته نمى‌شود و از دامنه اين بحث خارج است؛ چه مسأله جواز تقويت اسپرم يا تخمك به وسيله دارو، مورد نزاع و اختلاف فقهاء نيست و همه فقهاء جواز آن را مورد تصريح قرار داده‌اند. آنچه محل بحث و نزاع ميان فقهاء است، لقاح به شيوه غير طبيعى مى‌باشد،