«دانستن دو گونه است: يكى اندر رسيدن كه به تازى تصور خوانند، چنانكه اگر كسى گويد مردم يا پرى يا فرشته و هرچه بدين ماند تو فهم كنى و اندريابى» (دانشنامه، ص 5).

تصوّر بديهى‌

تصور معلوم به خود (- اوّلىّ و بيّن). (- تصور ضرورى، تصور بيّن) (-/ تصور نظرى، تصور مكتسب، تصور غير بيّن).

تصوّر بيّن‌

تصور بديهى.

تصوّر تامّ‌

تصور كامل از يك چيز كه كاملا مطابق و موافق آن باشد. يعنى همه ذاتيات آن را در بر داشته باشد. امام فخر رازى بر آن است كه تصوّر داراى شدت و ضعف نيست. در صورتى كه تصديق درجات مختلفى از شدّت و ضعف دارد. امّا خواجه اين نظر را در مورد تصوّر صحيح نمى‌داند.

زيرا اگر تصوّر را شدّت و ضعفى نباشد، لازم مى‌آيد كه تصوّرى كه با حدّ حقيقى شناخته شده همچون تصورى باشد كه با رسم شناخته شده و حال اينكه چنين نيست (شرح اشارات، ص 14). و بهرحال تصور گاهى مبهم و محو و تاريك است، و گاه صريح و روشن، و گاه كاملا صريح و روشن. مثلا كسى كه هرگز شير را نديده و آن را براى او توصيف كنند، تصورى از آن در وى پديد مى‌آيد. اما البته بسيار محو و مبهم. و همين‌كه عكس آن را ببيند تصور روشن‌تر مى‌شود. و وقتى بر روى پرده سينما در حال حركت و فعاليّت و شكار او را ببيند، و زئير آن را بشنود، باز تصوّر صريح‌تر مى‌شود. تا اينكه بالاخره خود آن را مستقيما ادراك كند كه ديگر كاملا تصور صريح و مطابق واقع خواهد بود. و همين‌طور است در مجرّدات كه هرقدر تعريف كاملتر تصور آنها كاملتر. (- تصور حقيقى) (-/ تصور ناقص). (- حدّ، ص 252)

«تصور چيزها يا تصورى تام بود بر وجهى كه صورت ذهنى آن چيز مطابق صورت خارجى باشد بى‌هيچ تفاوت، يا تصورى غير تام بود بر وجهى كه صورت ذهنى نزديك بود به صورت خارجى يا شبيه به آن يا تصورى فاسد بود غير مطابق» (اساس، ص 340).

«معرّف هر چيزى آن چيز باشد كه تصور او موجب تصور حقيقت آن چيز باشد، و آن را تصوّر تام خوانند، و هو الإحاطة بكنه حقيقة المتصوّر» (درّة التاج، ص 44).