نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد جلد : 1 صفحه : 288
نمىتوانند در يك مكان باشند» و نيز «يك جسم ممكن نيست در دو مكان
باشد».
«قدرت
وهميات در ذهن بسيار شديد است. و وهميات كاذب با اينكه به وسيله عقل ابطال
مىشوند، از وهم زايل نمىگردند. و بهمينجهت در بادى امر از اوّليات عقلى
بازشناخته نمىشوند، و با آنها مشتبه مىگردند.» (نجات، ص 63).
«آدمى در
بدو پيدايش، بيشتر تحت نفوذ و قدرت حاكم حسّى و وهمى است. زيرا حس و وهم پيش از
عقل در انسان ظاهر مىشوند و حكومت را در دست مىگيرند.
بنابراين
ذهن از آغاز با احكام حسى و وهمى مأنوس مىشود. و چون نوبت ظهور عقل فرارسد، براى
انسان سخت است كه خود را از تحت قدرت حسّ و وهم خارج كند. چون حس و وهم، هم از
آغاز در جبلّت و فطرت او است، وقتى نوبت ظهور عقل مىرسد، چنان است كه گويا ذهن با
بيگانهاى مواجه شده است» (معيار العلم، ص 62).
«وهميات
اين مقدماتى بوند باطل و ليكن سخت قوى اندر نفس، چنانكه نفس اندر وى به اول كار شك
نتواند كردن و سبب آن وهم بود نه عقل» (دانشنامه، ص 117).
«و
وهميّات قضايائى كاذبه باشد كه حكم كند به آن وهم انسانى در معقولات صرف، چون حكم
كردن او در محسوسات. و حكم كند به آن حكمى شديد القبول به سبب آنكه او مقابل آن
قبول نكند، از آن جهت كه او تابع حس است» (درّة، ص 162)
.
نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد جلد : 1 صفحه : 288