responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد    جلد : 1  صفحه : 217

قسمت دوم 8.

11 10 9 8/ 7 6 5 4 3 2 1

(بنظر ارسطو لفظ نيز كم منفصل است). كم منفصل موضوع علم حساب است (-/ كم متصل).

«و منفصل آن بود كه اجزاء او را حد مشترك نبود. مانند هفت چون آن را به دو قسم كنند به سه و چهار. چه هيچ حد نباشد كه نهايت يك قسم بود و بدايت ديگر» (اساس، ص 40).

كنش‌

(- فعل در اصطلاح دستور زبان، و كلمه در اصطلاح منطق) (- كلمه).

كهين‌

(- اصغر- حدّ اصغر).

كيف‌

1- ماهيتى كه لذاته قابل مساوات و لا مساوات و قابل تقسيم نباشد، و تعقل آن هم منوط به تعقل امر ديگر نباشد. مانند سفيدى و سياهى و شورى و تلخى و غم و شادى و مهر و كين و شرم كه نمى‌توان گفت شرم فلان كس با شرم ديگرى برابر است، يا سه برابر شرم ديگرى است. زيرا تساوى و عدم تساوى در ماهياتى صادق است كه قابل انطباق باشند (خواه با تطبيق خارجى و خواه با تطبيق وهمى و ذهنى) و شرم بر شرم قابل انطباق نيست. (- كيفيت) (-/ كم).

كيف از روى استقراء بر چهار قسم است:

الف- كيفيات محسوس مانند سرخى و سبزى و نرمى و زبرى و سردى و گرمى و تلخى و شورى و جز آن.

ب- كيفيات نفسانى مانند ترس و خشم و فكر و شك و دشمنى و حسد.

ج- كيفيات مخصوص به كميات مانند استقامت و انحناء، و زوج بودن و فرد بودن.

د- كيفيات استعدادى مانند قوى البنيه بودن و ضعيف المزاج بودن.

«كيف هرهيأتى را خوانند كه موضوع را به سبب او تقديرى لازم نيايد، و در تصور آن هيأت احتياج نيفتد به تصور نسبتى غير آن هيأت. و مجموع اين رسم دال باشد بر امتياز كيفيت از ديگر مقولات. چه جوهر هيأت نبود، و به سبب كم موضوع را تقديرى لازم آيد. و در تصور هفت مقوله ديگر به تصور نسبتهائى غير هيأت احتياج افتد، چنانكه بعد از اين معلوم شود» (اساس، ص 42).

2- سلب و ايجاب در قضايا. لفظ دال بر سلب و ايجاب لفظ «است» يا «نيست» است. (- كيفيت) (-/ كم).

نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد    جلد : 1  صفحه : 217
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست