آنها. و لفظى كه دال بر كميت قضيه است سور قضيه ناميده مى‌شود. و قضيه از حيث كم يا كلى است يا جزئى (- كميت) (-/ كيف).

كمّ ذو وضع‌

كمّى كه اجزاء آن وجود قارّ بالفعل داشته باشند، و اتصال و ترتيبى هم بين اجزاء آن باشد. و آن بر سه قسم است: خط و سطح و جسم تعليمى. (- كم متصل قارّ الذات) (-/ كم غير ذى وضع) (- كم متصل قارّ الذّات، ص 216).

كمّ غير ذى وضع‌

كمى كه اجزاء آن وجود قارّ بالفعل نداشته باشند، و بين آنها اتصال و وضعى نباشد. و آن بر دو قسم است: يكى قارّ الذات كه عبارت از عدد است. و ديگر غير قار الذات كه عبارت از زمان است كه هيچ يك را وضعى نيست. زيرا كه اجزاء عدد را اتصال نيست، و اجزاء زمان را استقرار.

كمّ متصل‌

كمّى كه بين اجزاء آن حد مشترك وجود داشته باشد. يعنى حدى كه جزء هردو قسمت باشد و به عبارت ديگر انتهاى يك قسمت باشد و ابتداى قسمت ديگر. مثلا خط ذيل كم متصل است و نقطه ج حد مشترك است بين دو قطعه ا ج و ج ب. و بهمين‌جهت مى‌گوئيم از ا تا ج و از ج تا ب و ج در هردو تكرار مى‌شود.

كم متصل بر سه قسم است: خط و سطح و حجم. حد مشترك در خط نقطه است، و در سطح خط، و در حجم سطح. مثلا در شكل مربع مستطيل ذيل، خط ب د حد مشترك بين دو مثلث است. و چون قسمتى از كره را قطع كنند همان سطح مقطع حد مشترك بين دو قسمت است.

كم متصل را در اصطلاح حكما مقدار نيز مى‌گويند (اگرچه مقدار در لغت مترادف مطلق كم است اعم از متصل و منفصل).

كم متصل خود بر دو قسم است: كم متصل قارّ الذّات، و كم متصل غير قارّ الذّات (- مقدار) (-/ كم منفصل).

و كميت را دو گونه قسمت كنند: اول بر اين نسق كه گويند كميت يا متصل باشد يا