نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد جلد : 0 صفحه : 6
Vocabulaire
technique et critique de la philosophie par Andre? Lalande, Presse
Universitaire de France, 8691.
اين
فرهنگ، فرهنگى است بسيار جامع و دقيق كه البته اصطلاحات منطق و روانشناسى و گاه
جامعهشناسى نيز در آن آمده است. اثرى است كه هركس بدان مراجعه كند، در برابر عظمت
و وسعت قلمرو آن مجذوب بلكه مرعوب مىشود، و از احاطه مؤلّف در مكتبهاى فلسفى، و
اصطلاحات رايج در هرمكتب، و صبر و استقامت و پشتكار مداوم او طىّ ساليان دراز به
شگفتى مىافتد (چنين كنند بزرگان چو كرد بايد كار).
گذشته از
اين بسيارى از استادان و اصحاب فلسفه فرانسه بر آن حواشى و توضيحات و اصلاحات
بسيار افزودهاند و در غنى ساختن آن كوشيدهاند[1].
نمىدانم
آيا تاكنون در زبانهاى ديگر، فرهنگى فلسفى به اين درجه از كمال تأليف شده است يا
نه.
روش كتاب
آن است كه در برابر هراصطلاح، معمولا معادل يونانى و لاتينى و آلمانى و انگليسى و
ايتاليايى آن را هم ذكر مىكند.
بنده با
مراجعه به فرهنگ مزبور، معادلهاى انگليسى اصطلاحات منطق را كه در درجه اوّل
اهمّيّت بود، استخراج كردم. خوشبختانه در اكثر موارد اصطلاح انگليسى با اصطلاح
فرانسوى كاملا مطابقت دارد. (البته گاه املاى كلمه و در قسمت اعظم موارد تلفّظ آن
متفاوت است) در صورتى كه اختلاف بين اصطلاحات آلمانى و فرانسوى بسيار بسيار زياد
است.
پس از
استخراج اصطلاحات از فرهنگ لالاند، چند اصطلاح معدود ديگر را نيز از منابع ديگر
بدان افزودم و آن مجموعه را در آخر كتاب، پس از اصطلاحات فرانسه قرار دادم.
بدينسان كمبود كتاب تا حدّى جبران شد. إن شاء اللّه در چاپهاى بعد به تعداد
معادلهاى فرانسه و انگليسى افزوده خواهد شد.
اميد است
صاحبنظران و استادان منطق و فلسفه از پيشنهادها و يادآوريهاى ارزشمند خود، چه
درباره متن فارسى و چه درباره واژهنامه فرانسه و انگليسى، دريغ نفرمايند.
و الحمد
للّه اوّلا و آخرا
فروردين
1376
دكتر
محمّد خوانسارى
______________________________
(1). از قبيلMaurice Blondel وL .Boisse وEmmanuel
Leroux وG
.Belot وPierre
Janet وCh
.Werner وBrunschvig وLouis
Couturat وJ
.Lachelier وV
.Egger و
بسيارى از متفكران و صاحبنظران ديگر.
نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد جلد : 0 صفحه : 6