بايد گفت فرشتگان و يعقوب و فرزندانش، آدم و يوسف را پرستش كردند و در نتيجه (نعوذ باللّه) غير خدا را پرستيده و در جرگه مشركان قرار گرفتند، و خدا هم به پرستش غير خود فرمان داده!!!

بديهى است اين سخن را هيچ موحدى به زبان نمى آورد. بنابراين بايد گفت تفسير عبادت به «تذلل و اظهار فروتنى» تفسيرى غير دقيق و به اصطلاح «تفسير به اعم» است.

ممكن است تصور شود كه آدم، نقش قبله را داشته و سجده براى خدا بوده است، ولى اين انديشه كاملاً بر خلاف آيه هاى قرآنى است زيرا در اين صورت، وجهى براى اعتراض ابليس و سرپيچى او وجود نداشت، آنجا كه مى گويد:

(ءَأَسْجد لِمَنْ خَلقت طِيناً) .[1]

«آيا بر كسى كه او را از گل آفريده اى سجده كنم؟».

آنچه گفتيم به معنى بى ارزش بودن كار فرهنگ نويسان نيست، زيرا هدف آنان نوعاً تفسير اجمالى كلمه است، نه تعريف و تحديد واقعى آن به صورت ضابطه اى منطقى و علمى.

اكنون به تحليل راه دوم مى پردازيم:

ب. بررسى مواردى كه لفظ عبادت به كار مى رود

بررسى مواردى نيز كه لفظ عبادت در آنها به كار رفته است، مقصود ما را تأمين نمى كند، يعنى نمى توان از بررسى آن موارد، ضابطه دقيق را به دست آورد. زيرا واژه عبادت، به علت صناعت ادبى «مجاز» و«استعاره»، در مواردى