5

تجديد نظر طلبى در آيين وهابيت

وهّابى گرى بر اساس سَلَفى گرى استوار مى باشد كه با هر نوع تجدّد و دگرگونى در زندگى بشر مخالف است. روزى كه عبدالعزيز بن عبدالرحمان در سال 1344ق بر حرمين شريفين مسلّط شد ناچار بود كه وضع حكومت خود را با اوضاع روز جهان تطبيق دهد و زندگى وهابيان را، كه بر اساس زندگى بدوى استوار بود، دگرگون سازد. لذا با ورود مظاهر تمدن جديد از قبيل تلگراف و تلفن و دوچرخه و اتومبيل و... موافقت كرد و اين خود خشم پيروان متعصب او را برانگيخت و غائله فجيع و خونين «اخوان» را پديد آورد كه در تاريخ، مشهور است.

احمد امين، نويسنده مصرى، ضمن بحث درباره وهابيان، سخنى دارد كه معرّف انديشه واقعى آنان است و نشان مى دهد كه آنچه امروز از آنان مى بينيم، با معتقدات پيشين آنها كاملاً مخالف است. احمد امين مى نويسد:

وهّابيان درباره تمدن جديد و خواسته هاى آن، دقت و فكر نكردند. بسيارى از ايشان، غير از كشور خود، كشورهاى ديگر اسلامى را به اين علّت كه به زعم آنان بدعتهايى در آنها رواج دارد، مملكت اسلامى نمى دانستند و معتقد بودند كه بايد با آنها جنگيد.

زمانى كه ابن سعود روى كار آمد، خود را با دو نيرو مواجه ديد كه ناگزير با آنها كنار مى آمد. نخست: زمامداران امور دينى در نجد كه سخت به تعاليم