ماذا على من شمّ تربةَ أحمدا *** أن لا يَشُمّ مدى الزمان غواليا

چه مى شود آن كس را كه خاك قبر احمد را ببويد و تا زنده است مشكهاى گران قيمت را نبويد.

صُبـّت عليّ مصائب لو أنّهـا *** صبّت على الأيام صرن لَياليا [1]

مصيبتهايى بر من وارد شد كه اگر به روزهاى روشن فرود مى آمد به شب تار تبديل مى گشت.

ما در اينجا به نقل اين وقايع از ميان دهها واقعه كه حاكى از اتفاق صحابه بر تبرك به آثار پيامبر است اكتفا مىورزيم ولى سير و تتبع در كتابهاى حديثى و تاريخى مسأله تبرك به پيامبر و صالحان را به حدّ تواتر مى رساند.

نتيجه بحث

بررسى تاريخ مسلمانان در صدر اسلام به روشنى نشان مى دهد كه تبرك با آثار بجا مانده يا منتسب به پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)يك فرهنگ اسلامى بوده و انگيزه آنان يكى از دو مطلب زير بوده است:

1. تبرك جستن به آثار، به يمن اينكه فيض الهى از اين طريق به آنان برسد، همچنان كه فيض الهى به يعقوب از طريق پيراهن يوسف رسيد.

2. مهر و مودت آنان به پيامبر اكرم سبب مى شد كه آنچه منتسب به او بود گرامى مى داشتند، لذا تمام آثار آن حضرت از زره، شمشير ، كلاه خود، كفش، مو، ناخن و كاسه هاى كه در آن آب نوشيده گرفته، تا كوزه هايى كه از آن سيراب شده چاههايى كه از آن آب نوشيده است با عنايت تمام حفظ مى كردند و به عصا و لباسهاى آن بزرگوار تبرك مى جستند، و پيوسته خاتم