ناگفته پيدا است اين نوع تأويل منشائى جز پيشداورى ندارد و يك چنين تقديرها با تمام جمله هايى كه يادآور شديم سازگار نيست.

اگر براستى مرد نابينا به دعاى پيامبر متوسل شده پس چرا پيامبر به او فرمود بگو«محمد نبى الرحمة» و نيز فرمود: «يا محمد انّي أتوجّه إليك» .

گذشته از اين تقدير كلمه دعا جمله را ركيك و ناموزون مى سازد.

آلوسى بغدادى (متوفاى 1270) كه او از مروجين مكتب وهابيت است در اين مورد زانو به زمين زده، و تسليم حق شده است و مى گويد: توسل به مقام افراد صالح اعم از پيامبر و غير پيامبر مانعى ندارد به شرط اين كه بدانيم كه فرد در نزد خدا داراى مقامى است. [1]

توسل به صالحان در ادب فارسى

توسل به مقامات پيامبران وحقوق آنان كه خود خدا افاضه فرموده است در ادب فارسى از شيوعى خاص برخوردار است . ما در اين جا برخى از توسلات شاعران سنى را كه دلباخته اهل بيت نيز بودند، منعكس مى كنيم:

سعدى(606ـ 690) مى گويد:

خدايا به حق بنى فاطمه *** كه بر قولم ايمان كنم خاتمه

اگر دعوتم رد كنى ور قبول *** من و دست ودامان آل رسول[2]