2

آغاز قرن چهارم تا نيمه قرن پنجم هجرى، در تاريخ اسلام، بُرهه اى بسيار خطير و شاخص است. در اين مقطع تاريخى جامعه مسلمين، به يُمْنِ وجود مردان بزرگى چون ابن سينا و ابو ريحان بيرونى و فردوسى و صاحب بن عَبّاد و خواجه نظام الملك طوسى، در عرصه هاى گوناگون علم و ادب و سياست به اوج شكوه و شكوفايى رسيد وجلوه اى درخشان از فرهنگ و تمدن اسلامى را به نمايش گذارد. چندان كه مستشرقين، بحق، اين دوران را عصر رُنسانس اسلامى خوانده اند.

مع الأسف پس از گذشت اين دوران، جامعه اسلامى بر اثر اختلافات سياسى و فكرى موجود، به تدريج از مردان بزرگ و تاريخساز تهى شد و آفتاب شوكت اسلام رو به افول نهاد.

غرب صليبى كه تلخى شكست اندلس و پيشرفت اسلام در اروپا را همواره در كام داشت، با احساس ضعف در مسلمين، به انديشه انتقام افتاد و در سالهاى پايانى قرن پنجم، پاپ رُم فرمان حمله به فلسطين (قبله اول اسلام) را صادر كرد. در پى اين فرمان، صدها هزار تن مسيحى ـ بر افروخته از آتش كينه ديرينه «صليب» بر ضد «توحيد» ـ از اروپا به راه افتادند تا قدس را قتلگاه مسلمين سازند، و بدينسان جنگهاى مشهور صليبى كه حدود 200 سال به طول انجاميد وميليونها كشته و مجروح و آواره بر جاى گذارد (489ـ 690 ق/1095ـ 1291م) آغاز شد...