3. حضور شخصيت به هنگام غفلت از بدن

فرض كنيد انسانى در يك باغ وسيع آرميده و آنچنان آرامش بر اين باغ حكومت مى كند كه چيزى در آن كه انسان را متوجه خود سازد، نباشد، مثلاً نه هوا آنچنان گرم باشد و نه آنچنان سرد كه در او ايجاد ناراحتى نمايد، ونه بادى بوزد و نه نسيمى كه صداى باد و يا حركت برگهاى درختان، در او ايجاد توجه كند، نه مرغى بخواند و نه آهنگ جويبارى به گوش برسد و... و در يك كلام: يك آرامش مطلق دور از غوغاى زندگى بر آن باغ حكومت كند، در اين هنگام به تدريج سعى نمايد ارتباط انديشه را با خارج از خود قطع كند و به تدريج بكوشد تا هر يك از اعضاى بدن را به دست فراموشى بسپارد، در اين موقع كه او در يك فراموشى مطلق بسر مى برد، يك چيز را حاضر مى يابد وآن واقعيت خويشتن است، و اين مى رساند كه در انسان يك واقعيتى است كه در هيچ شرايطى فراموش نمى گردد و اين واقعيت غير از بدن و اعضاى او است كه در زير پرده نسيان و فراموشى قرار مى گيرد.[1]

در تقرير اين برهان نيازى به اين مقدمات گسترده نيست، بلكه مى توان آن را به صورت فشرده ترى نيز بيان كرد، و آن اين كه انسان گاهى ساعاتى در انديشه فرو مى رود، و از همه چيز غفلت مى كند، و چه بسا اگر در مجاورت او حادثه مهمى رخ دهد، به آن توجه نمى نمايد، ولى از يك چيز غفلت نمى كند، وآن شخصيت علمى و تفكرى خويش است و اينكه او انسانى است در حال تفكر، واين مى رساند كه واقعيت آدمى، چيزى وراى بدن واعضاى او است كه در حالت ياد شده، در زير پرده غفلت قرار گرفته اند.