ب: دلالت حديث

وضع سند حديث ابوالهيّاج، از آنچه گفتيم، روشن شد. پيداست با حديثى چنين كه راويانش متهم به خطاى در نقل و تدليس در روايت اند، نمى توان بر حكمى شرعى استدلال كرد. خاصّه آنكه، با فرضِ چشم پوشى از قدح راويان حديث فوق، دلالت آن نيز بر مدّعا ضعيف و مخدوش است. براى روشن شدن اين مسئله، ضرورى است دو واژه كليدى در فهم حديث را بررسى كنيم:1. قبراً مشرفاً، 2. إلاّ سوّيته.

درباره واژه اول (مشرفاً) يادآور مى شويم: «مشرف» از مادّه «شرف» به معنى علوّ و بلندى گرفته شده است. كسانى كه از نژاد والايى برخوردارند(همچون فرزندان پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم))«شريف» ناميده مى شوند و به كوهان شتر نيز كه از ساير اعضاى بدن وى، ارتفاع چشمگيرى دارد «شرف» گفته مى شود.

در تاج العروس آمده است: «الشرف العلوّ والمكان العالي، ومن البعير سنامه، وشُرفات القصر أعاليه»: «شرف به معنى بلندى و مكان بلند است. كوهان شتر را شرف مى نامند و نقاط بلند و مرتفع كاخها، و احياناً بلنديهاى روى ديوار نيز «شرفه» ناميده مى شود».[1]

آيا مقصود از «مشرفاً» هر نوع بلندى است يا بلندى خاصى همچون بلندى شبيه به كوهان شتر يا بلندى پشت ماهى؟! با توجه به مفهوم واژه دوم«سوّيته» خواهيم ديد كه مقصود بلندى خاصى است.

درباره واژه دوم نيز يادآور مى شويم :فعل «سوَّيتَه» در حديث، از مادّه