ميان اين همه آثار خوب و بد به مثل *** دو چيز از بد و از خوب توأمان ديدم

يكى نشانه قدرت، يكى نشانه حرص *** دو باز مانده ز ايوان خسروان ديدم[1]

حضور بر تربت عزيزان

آنان كه عزيزى را از دست مى دهند، به حكم پيوند خونى و عاطفى، وى را به دست فراموشى نمى سپرند، بلكه در محافل و مجالس، پيوسته از او ياد كرده و به تكريم وى مى كوشند. و چون مرگ، راه ديدار جسمى را بر آنان بسته است، به ديدار روحى و معنوى روى آورده و به صورت فردى يا گروهى، بر سر مزار عزيزِ از دست رفته گرد مى آيند ومراسمى را برپا مى كنند.

مويه در مرگ عزيزان، و همايش بر سر مزار آنان، رسمى عامّ و جهانگير بوده و ازينرو مى توان گفت ريشه در «فطرت» انسانها دارد. در معنى، همان «جذبه و كشش روحى» كه آدمى را در حياتِ عزيزان به ديدارشان ترغيب مى كند، پس از مرگ آنان نيز بر سر مزار ايشان مى كشاند. خاصّه آنكه، بر اساس بينش اسلامى، «روح» همچون «تن» از بين نمى رود، بلكه آفاق و چشم اندازى وسيعتر مى يابد و از لطف دوستانى كه قدم رنجه كرده ،خود را بر سر مزار وى رسانده و با قرائت الحمدى وى را شاد ساخته اند به وجد مى آيد.

لهذا زيبنده نيست مردم را از برگزارى اين رسم فطرى و انسانى باز داريم، بلكه بايستى به هدايت آنان كوشيده و دقت كنيم كه اظهار علاقه به عزيزان، با گناه و آلودگى همراه نشود.