دليل قول به اجزاء

قائلان به اجزا مى گويند درست است كه اماره از آن نظر حجت است كه ما را به واقع هدايت مى كند اكنون كه خلاف آن ظاهر شده معلوم مى شود و فاقد طريقيت بوده است اما نكته قابل توجه در اين مورد اين است اماره شرعى مانند خبر واحد و غيره، در مجموع موارد تقريباً نود درصد مطابق واقع بوده و ده درصد مخالف واقع مى باشند در اين صورت معنى امر شارع به عمل اماره در نظر عرف اين است كه شارع مقدس در امتثال اوامر خود به همين نود درصد اكتفا كرده و از آن ده درصد صرف نظر نموده است.

به عبارت ديگر: از اين كه مى گويد به خبر واحد يا اماره ديگر عمل كن معناى آن اين است كه من در مورد خواسته هاى خود در حدّ عمل به اماره اكتفا مى نمايم و در ميان موالى عرفيه از اين نوع مسائل وجود دارد يعنى امر به شىء ملازم اين است كه اگر خلاف درآمد مولا در مقام امتثال به همان مقدار بسنده مى كند.

برخى از مثالها براى تقريب اجزاء

1. هرگاه كارفرما به مجرى خود دستور دهد كه ساختمانى را زير نظر مهندس بسازد. اگر مجرى خانه را طبق نقشه مهندس و دستور او به پايان برساند سپس معلوم شود كه مهندس در نقشه يا پياده كردن پروژه اشتباه كرده است، در آن صورت، زيردست مورد