كفرِ چنين انسان با جمله (وَ لاَ يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ)منافاتى ندارد.

همچنين آيه سوم كه در مورد حاكمان فاسد سخن مى گويد كه هر موقع بر تخت قدرت نشينند زراعت را نابود مى كنند و چهارپايان و نسل را به فساد مى كشانند در حالى كه خدا فساد آنان را دوست ندارد. او هرگز آنان را به فساد مجبور نكرده است.

خلاصه كلام بايد بين دو نوع تعلق اراده تكوينى خدا بر بندگان، فرق گذارد:

الف: تعلق اراده بر ظلم و كفر و فساد به صورت مستقيم و به نحو مباشرى با قطع نظر از اراده بنده. مسلماً تعلق چنين اراده اى مايه جبر است و از حكيم، عادل و دادگر دور مى باشد.

ب: تعلق اراده خدا بر اين امور از خلال تعلق اراده انسان، در اين صورت تعلق اراده خدا مايه جبر نيست، زيرا تعلق اراده خدا در اين صورت بسان تعلق قدرت اوست، اگر دومى موجب جبر نيست، اوّلى نيز چنين است.

خلاصه، اگر خدا بنده خود را به ستم و فساد و كفر با اراده تكوينى ملزم كند مسلماً با عدل الهى و حكمت او سازگار نيست. و امّا اگر بنده اى را آزاد خلق كند سپس او جانبى از حسن و قبح فعل را انتخاب كند و از قدرت خدا استعانت جويد، و مايه تعلق اراده خدا گردد چنين كارى زشت و قبح نيست، زيرا اراده حق اراده تامّه فعل نيست.