انتخابات عمومى و جامعه قبيله اى

شيوه زندگى مردم شبه جزيره عربستان، كاملاً زندگى قبيله اى بود و در محيط مدينه دو قبيله بزرگ به نام هاى «اوس» و «خزرج»، زندگى مى كردند و جمعيت مهاجر نسبت به آنها بسيار اندك بود. در چنين محيطى تصميم گيرنده در تمام مسائل سياسى و اجتماعى و اقتصادى رئيس قبيله است. البته ممكن است شمار جمعيت بسيار زياد باشد، ولى هيچ يك از آنها حق رأى نخواهد داشت. حق رأى فقط از آنِ بزرگ قبيله است، كه حرف اول و آخر را او مى زند. در چنين محيطى سخن گفتن از «افكار عمومى» يا آراء مردم بى معنى است.

بنابراين، نظريه انتخاب خليفه از طريق آراى مردم در مدينه منوره، امكان پذير نبود. فقط دو نفر حق رأى داشتند، آن هم «سعد بن عباده» از طرف خزرجيان، و «اُسيد بن حضير» از طرف اوسيان، دومى در ميان قبيله خود، رقيب نداشت، ولى سعد بن عباده در داخل قبيله با رقيبى به نام «بشير بن سعد»، روبرو بود.

اجتماعى كه در سقيفه بنى ساعده تشكيل شد، و اوس و خزرج، حضور صددرصد داشتند، پس از سخنرانى «سعد بن عباده» عقربه انتخاب در حال حركت به سوى سعد بن عباده بود، ولى اين مطلب، براى پسر عموى او و نيز رئيس اوسيان، بسيار