مقدمه حضرت آيت اللّه جعفر سبحانى

فكر و انديشه، واقعيت انسان يا مهمترين بخش از وى را تشكيل مى دهد. انسانِ فارغ از تفكر، انسانِ كامل نيست بلكه بايد او را در رديف ديگر جانداران شمرد، و اگر مولوى مى گويد:

اى بـرادر تــو همـان انديشــه اى *** ما بقى، خود استخوان و ريشه اى

در حقيقت واقعيتى را در قالب شعر ريخته است. انديشمندان و مخترعان ، بيشتر فكر مى كنند، و كمتر سخن مى گويند. قرآن مجيد در پاره اى از آيات، به اهميّت تفكّر اشاره نموده، بالأخص تفكّر در آفرينش آسمانها و زمين و تفكر در نفس انسانى، و پاره اى از مخلوقات را مورد تأكيد قرار داده است، چنانكه مى فرمايد:

(وَيَتَفكّرونَ فِى خَلْق السَّماوات وَالأَرض).[1]

و در آيه اى ديگر انسانها را دعوت به تفكر در آفرينش خويش مى كند، چنان كه مى فرمايد:

(سَنُرِيهِمْ آياتنا فِى الآفاقِ وَفى أَنْفُسِهِم).[2]