هرگاه تصور كند كه مراد از ضمير« فاقتلوا» همان توبه كنندگان است دواشكال متوجه مى شود:

اول : چرا دستور جهاد به توبه كنندگان داده شده، ولى مؤمنان حقيقى واقعى از اين دستور معاف شدند، در صورتى كه اميرمؤمنان در باره جهاد مى فرمايد:

« اِنَّ الْجَهادَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللّهُ لِخاصَّةِ اَوْلِيائِهِ» [1].

جهاد درى است از درهاى بهشت كه خداوند آن را به روى بنده خاص خود باز كرده.

دوم : لازم مى آيد كه از كلمه « انفسكم» كه در صدر و ذيل آيه تكرار شد، اشخاص گوناگون مراد باشد، يعنى مراد از صدر آيه كه جمله « ظلمتم انفسكم باتخاذكم العجل» است مطلق پرستش كنندگان باشد اعم از تائب و غيره و از ذيل آيه ( فاقتلوا انفسكم) فقط اصرار ورزيدن، و اين خود تفكيك بى جهت و بى دليل است.

نظريه سوم:

ياد آور شديم كه تعداد مرتدان روشن نيست آيا همه قوم موسى مرتد بودند ( كه بسيار بعيد است) يا يك جمعيت قابل ملاحظه اى كه در باره آنان كلمه « قومك» صدق مى كند؟ ولى از ضمائر مكرر در آيه 149 اعراف استفاده مى شود كه تمام مرتدان راه توبه را پيش گرفتند، براين اساس، روى سخن در آيه با پرستش كنندگان است كه همان توبه كنندگانند، ومخاطب درتمام ضمائر و مقصود از « انفسكم» در صدر و ذيل همان گروهند، و مقصود از ( فاقتلوا) نه اين است كه بروند ديگران را بكشند، بلكه مقصود اين است كه خودشان را بكشند.

اساساً در لغت عرب، كلمه « نفس» درخود شخص استعمال مى شود و استعمال اين كلمه در اقوام بدون قرينه چندان مأنوس نيست واگر در آيه « مباهله»