هلاؤ برادر منكوخان است، و پسر تولي بن چنگيزخان [6] و اين تولي پسر كهتر چنگيزخان بود، و چون چنگيزخان از آب جيحون عبره كرد، بطرف خراسان آمد، تولي را بنشابور و هرات و مرو فرستاد، و آن شهرها همه تولي بگرفت و خراب كرد.
ثقات چنين روايت كردند: كه تولي جوان [و] خوب صورت بود، چون از بلاد خراسان بطرف تركستان باز رفت در گذشت، و از وي چهار پسر ماند، چنانچه به تقرير پيوسته است. و چون منكوخان پسر تولي بتخت بنشست، هلاؤ را به بلاد ايران و عجم فرستاد، و آن ممالك او را داد، و لشكر (ها كه) بطرف عراق رفت [7] و آن طايفه (كه) به تركستان و ختلان و طالقان و قندز بودند، و لشكري كه بطرف غور و خراسان و هرات و گرمسير بود (ند) گفتند جمله را تا فرمان بردار هلاؤ باشند.
چون هلاؤ به خراسان آمد، جاي مقام خود بادغيس [8] اختيار كرد، و ملوك اطراف عجم بخدمت او پيوستند و لشكر جرماغون [9] مغل بطرف عراق بود، مدام آن جماعت را با لشكر امير المؤمنين مقاتله و پرخاش مي‌بود، و به هيچ وجه بر لشكر دار الخلافت دست نمي‌يافتند، و پيوسته بر كفار شكست مي‌افتاد، خصوصا در گرفتن شهر سپاهان [10] مدت