دارد.سهل بن عبد اللّه گفت:براى آن‌كه خداى تعالى رحمت در اين شب بر بندگان تقدير كند.بهرى دگر گفتند:براى آن‌كه در اين شب فريشتگان با قدر و منزلت از آسمان به زمين آيند.خليل احمد گفت:براى آن‌كه در اين شب زمين بر فريشتگان تنگ شود از بسيارى كه فرود آيند،من قول العرب:قدرت عليه قدرا إذا ضيّقت عليه،و منه قوله: وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ [1].

فصل دويم
در ذكر اختلاف علما در وقتش

صحابه خلاف كردند در او [2].بعضى گفتند:اين در عهد رسول بود.چون رسول-عليه السلام-برفت،اين معنى برداشتند،و بعضى دگر گفتند [3]:تا به قيامت باشد.ابو مرثد گفت از أبو ذر غفارى-رحمة اللّه عليه-پرسيدم حديث شب قدر و آن‌كه مرفوع است يا نيست!گفت،من از رسول-عليه السلام-پرسيدم و گفتم:اين چيزى است كه در عهد انبيا باشد يا پس از ايشان باشد؟گفت:لا بل تا به قيامت باشد.ديگرى گفت از ابو هريره پرسيدم كه،مى‌گويند:شب قدر برداشتند از ميان ما؟گفت:دروغ گفت آن‌كه اين دعوى كرد.گفتم:كى باشد در سال؟گفت:در ماه رمضان.بعضى دگر[155-ر]از صحابه گفتند:او مرفوع نيست،و لكن در جمله سال باشد تا اگر كسى طلاق خورد يابنده را آزاد كند تا به شب قدر طلاق و عتق موقوف باشد بر يك سال،تا يك سال تمام بنگذرد واقع نباشد،و اين يك روايت است از عبد اللّه مسعود،و مذهب ابو حنيفه است.

امّا جمهور علما برانند كه اين شب در ماه رمضان باشد هر سال،و اين قول عبد اللّه عمر است و حسن بصرى و سعيد جبير.

آنگه خلاف كردند در ماه رمضان كه كدام شب باشد.ابو رزين گفت: