responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 14  صفحه : 319

دستور نجن زرّين داشتند،و با هر پادشاهى هزار مرد بودند.

آنگه فرعون بفرمود تا در شهرها ندا كردند و لشكر را جمع كردند و گفتند: إِنَّ هٰؤُلاٰءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ ،اين گروهى‌اند اندك و ما را به خشم آورده‌اند.و اصل «شرذمة»،بقيّتى باشد اندك كه از او بازماند،و منه قول الرّاجز-شعر:

جاء الشّتاء قميصي اخلاق شراذم يضحك منه التّوّاق [1]
عبد اللّه عبّاس [2]گفت:اين شرذمة اندك،ششصد هزار مرد و هفتاد هزار مرد بودند،و اينان ما را به خشم آورده [3]به مخالفت ما در دين و مالهاى ما كه ببرده‌اند و فرزندان ما را كه بكشته‌اند،و بى‌دستورى ما از شهر برفته‌اند.

وَ إِنّٰا لَجَمِيعٌ حٰاذِرُونَ ،و ما همه تمام سلاحيم و تمام آلت و با قوّت و شوكت [4]، اين معنى قرائت آن‌كس است كه او به«الف»خواند،و اين قرائت كوفيان است.

و ابن عامر و باقى قرّاء خواندند:«حذرون»بى«الف»و معنى آن باشد [5]:ما جمله متيقّظ [6]و هشيار و حذركننده‌ايم.

فرّاء گفت:«حذر»و«حاذر»،هر دو يك معنى دارند جز آن‌كه«حاذر»آن‌كس باشد كه حذر او در چيزى در حال باشد،و«حذر»آن بود كه حذر كردن او را خوى باشد و عادت.و حذر،اجتناب باشد از چيزى براى آن‌كه جهت خوف باشد.و سميط ابن عجلان [7]در شاذّ خواند:«حادرون»بالدّال غير المعجمة.فرّاء گفت:معنى كلمه آن است كه ما بزرگيم ازبس سلاح كه بر ماست،و از اين جا چشم بزرگ را «حدره»گويند،و آن را كه او را ور مى‌باشد«حادر»گويند،قال امرؤ القيس-شعر:

و عين لها حدرة بدرة و شقّت [8]مآقيهما [9]من اخر
فَأَخْرَجْنٰاهُمْ ،ما بيرون كرديم فرعون را و قومش را از بستانها و چشمه‌هاى آب و


[1] .اساس:النّواق،با توجّه به آط و ضبط ديگر نسخه بدلها تصحيح شد.

[2] .همۀ نسخه بدلها:عبد اللّه مسعود.

[3] .همۀ نسخه بدلها:آورده‌اند.

[4] .آط+تمام.

[5] .آط+كه.

[6] .همۀ نسخه بدلها:مستيقظ.

[7] .اساس:عجان،به قياس با ديگر نسخه بدلها و با توجّه به اعلام،تصحيح شد،همۀ نسخه بدلها:شميط بن عجلان.

[8] .كذا در اساس و ديگر نسخه بدلها،چاپ شعرانى(337/8):فشقّت،لسان العرب و مآخذ لغت:شقّت.

[9] .اساس و ديگر نسخه بدلها:ما اقيها،به قياس با چاپ شعرانى(337/8)و منابع لغت و شعر،تصحيح شد.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 14  صفحه : 319
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست