را،و آن را كه او دروغزن باشد گوش دارى كه من با شما منتظر[م] [1].

[192-پ] و چون آمد فرمان ما، برهانيديم شعيب را و آنان كه مؤمن بودند به او به رحمتى از ما و بگرفت آنان را كه ظلم كردند بانگ به آن‌كه در روز [2]آمدند در سرايهاشان مرده.

پندارى نبودند در آنجا، هلاك باد مدين را چنان كه هلاك شدند ثمود.

قوله تعالى: وَ إِلىٰ مَدْيَنَ أَخٰاهُمْ شُعَيْباً ،همان تقدير است كه در آيات اوّل من العطف على قوله: وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا ... [3]، إِلىٰ مَدْيَنَ .گفتند:مدين،نام قبيله‌اى است.

و گفته‌اند:هو مدين بن ابراهيم،[اخاهم فى النّسب،برادرشان را در نسب شعيب را، و هو شعيب بن يثرون بن نويب بن مدين بن ابراهيم] [4].او گفت:اى قوم!خداى را پرستى كه شما را جز او خداى نيست،و پيمانه و ترازو كم مدارى.و ايشان را عادت بود كه سنگ كم و پيمانه كم مى‌داشتند،خداى تعالى نهى كرد ايشان را،و اين نيز هم از ظرف متّسع است براى آن‌كه بر حقيقت منقوص متاع باشد نه مكيال و ميزان، و تقدير آن است كه:فى المكيال و الميزان. إِنِّي أَرٰاكُمْ بِخَيْرٍ ،من شما را با خير مى‌بينم،اعنى با مال بسيار و رخص اسعار و غنى و يسار [5]و خفض العيش.و اين اختلاف الفاظ مفسّران است،تحذير مى‌كند ايشان را از زوال نعمت و غلاء و گرانى و بدل شدن خصب و فراخى به قحط و تنگى،يعنى شما اين مكنى كه شما را به اين حاجت نيست و نبايد تا آفت اين به شما برسد وبال اين به شما بازگردد. وَ إِنِّي أَخٰافُ عَلَيْكُمْ ،و من بر شما مى‌ترسم از عذاب روزى كه آن روز محيط شود به شما و گرد شما درآيد،و آن عبارت است ازآن‌كه روزى خواهد بودن كه شما را از آن