عذاب و ساير آنچه در اين باب وارد شده است بر همه مذاهب بدون تكلف ساخته ميشود پس مراد بقبر در اكثر اخبار آن مكانى است كه روح در آن ميباشد در عالم برزخ و اگر چه ممكن است تصحيح بعضى از اخبار با قول بتجسم روح بدون اجساد مثاليه اما چون اجساد مثاليه در احاديث معتبره بسيار وارد شده است و مانعى شرعا و عقلا از اقوال بآن نيست البته قائل بايد شد و توهمى كه كرده‌اند كه تناسخ لازم مى‌آيد باطل است چنانچه دانستى و عمده در نفى تناسخ ضرورت دين و اجماع مسلمين است بر بطلان آن و معلومست كه اين داخل نيست در آنچه اجماع و ضرورت بر نفى آن واقع شده است و چگونه داخل در آن باشد و حال آنكه قائل بآن شده‌اند بسيارى از مسلمانان مانند شيخ مفيد و غير او از متكلمين و محدثين و شيخ مفيد در جواب مسائل ضروريه گفته است كه از ائمه هدى وارد شده است كه معذب نميشود در قبر هر ميتى بلكه معذب ميشود هر كه محض كفر داشته باشد و متنعم نميشود هر ميتى بلكه متنعم ميشود كسى كه محض ايمان داشته باشد و بغير اين دو صنف را بحال خود ميگذارند و همچنين منقولست كه سؤال قبر نيز مخصوص اين دو صنف است چنانكه در اخبار وارد شده است و اما عذاب كافر در قبر و نعيم مؤمن در آن پس در خبر وارد شده است كه حقتعالى ميگرداند روح هر مؤمن را در قالبى مثل قالب او در دنيا در بهشتى از بهشتهاى او و متنعم ميدارد او را تا روز قيامت پس چون در صور بدمند انشاء ميكند جسد او را كه پوسيده است در خاك و متفرق گرديده است پس ميگرداند روح او را بهمان بدن و حشر ميكند او را بموقف و امر ميكند او را كه بجنت خلد ميبرند و ابد الآباد در آن متنعم ميباشد اما آن جسدى كه بآن برمى‌گردد بر تركيب جسد دنيا نيست بلكه تعديل طباع آن مينمايد و صورت او را نيكو ميگرداند كه هرگز پير نميشود بآن تعديل طباع و تعب و واماندگى و سستى او را در بهشت نمى‌باشد و روح كافر را در قالبى قرار ميدهد مثل قالب او در دنيا در محل عذابى كه معاقب ميشود به آن و آتشى كه معذب ميگردد به آن تا قيامت پس خدا انشا ميكند جسدى را كه مفارقت كرده است از آن در قبر برمى‌گرداند روح را به آن و به آن بدن معذب ميگردد هميشه در آخرت و جسدش را بنحوى تركيب ميكند كه فانى نميشود.

فصل پنجم در بيان بعضى از شرايط و علامات قيامت است كه پيش از نفخ صور واقع ميشود و عمده آنها چند چيز است:

اول خروج يأجوج است‌ كه قرآن مجيد به آن ناطق است و در قصه ذو القرنين فرموده است كه چون سد را ساخت كه مانع بيرون آمدن يأجوج و مأجوج باشد گفت پس‌