نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 616
ارسل
اللّه الینا ملائکه»، و اینگونه، گفتار سفیهانه و شبههناک دارند تا بدان
حق را که خدای تعالی بیان فرمود و پیامبرانش را برای آن فرستاد، باطل کنند
و آن را به واسطه بطلانشان از محلّ خود خارج سازند. گفته میشود: «ادحض
اللّه حجته»؛ یعنی: «ازالها»، یعنی آن را از محلّ خود خارج کرد. قال اللّه
تعالی: «حُجَّتُهُمْ داحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ»؛ [1] زائله؛ یعنی از محلّ
خود خارج ساخت. [2] نیز فی قوله تعالی: «وَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ
لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»، [3] تفسیر فرموده: یعنی این نیکوکاران متّقی
مقداری از مالشان را جدا کرده و کنار میگذارند تا آن را برای طالب
نیازمندی که با اظهار فقر و نیاز، عطیهای را سؤال مینماید، و برای محرومی
که از سؤال کردن خودداری میکند؛ یعنی آن کسی که نیازمند است، امّا نیاز
خود را سؤال نمیکند، قرار دهند، قال اللّه تعالی: «وَ فِی أَمْوالِهِمْ
حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ.» [4] پس از جمله صفات نیکوکاران متّقی
به لحاظ صفای فطرتشان، آنان که برایشان مقدور است، این میباشد که نصیب و
بهره معیّنی را در اموالشان برای آن دو طایفه اختصاص دهند و خود را به
اخراج آن از مال خود ملزم بدانند. [5]4. حق در تفاسیر روایی
سید هاشم بحرانی رحمه اللّه در تفسیر برهان، و علامه شیخ عبد علی بن
جمعه عروسی در تفسیر نور الثقلین، و علامه شیخ جلال الدین، عبد الرحمن
سیوطی، در تفسیر درّ المنثور، فی قوله تعالی: «وَ الْعَصْرِ. إِنَّ
الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا
الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ»، روایاتی
را نقل فرمودهاند، از جمله: 1. در کتاب کمال الدین و تمام النعمه با
اسنادش تا مفضل بن عمر، و او چنین گوید: از امام صادق، جعفر بن محمّد علیه
السّلام، درباره قول اللّه عزّ و جلّ: «وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ
لَفِی خُسْرٍ»،