فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 187

می‌خواهد آن را به صاحبش ادا نکند تا از عهدش خارج کند؛ زیرا امانت مانند: سوار است برای کسی که امانت دارد. پس چون آن را ادا نمود، سواری نیست تا او را محافظت کند و او دیگر حامل آن امانت نیست و معنای «فابین»؛ یعنی ادا نکردند آن را و انسان (هم) ادا نکرد، جز این‌که حمل‌کننده آن بود، پس آن را ادا ننمود. در معنای «عرض الامانة» در مجمع البیان بر اقوالی اختلاف نمودند: یکی از آن اقوال این است که مراد، «العرض علی اهلها» است که مضاف حذف شده و مضاف الیه جای آن قرار گرفته است، و با عرضه نمودن امانت بر آنها، آنان دانستند که در تضییع امانت، گناهی بزرگ است؛ همچنان که در ترک اوامر خدای متعال و احکام او، گناه عظیم است. پس خدای متعال جرأت انسان را بر معاصی، و ترس ملایکه را از آن بیان نمود. پس معنا چنین می‌شود: «انا عرضنا الامانة علی اهل السموات و الارض و الجبال و الملائکة و الانس و الجن فابین ان یحملنها.»: پس ابا نمودند اهل آنها که حمل کنند ترک آن را و کیفر آن را و گناه در آن را، و «أَشْفَقْنَ مِنْها»: ترسیدند اهل آنها از حمل آن و انسان آن را حمل نمود، «إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً»، نسبت به ارتکاب گناهان، «جهولا» به جایگاه امانت و استحقاق کیفر بر خیانت در آن. [1]
در فرهنگ لغات آمده که: امن، یامن، امانة: مورد اعتماد و اطمینان قرار گرفت، و ضدّ خاین. [2]
در فرهنگ عمید هم آمده است: و امانت به فتح همزه و نون؛ یعنی امین بودن، راستی و درستکاری، ضدّ خیانت، و نیز به معنای ودیعه و چیزی که به کسی بسپارند که از آن نگاهداری کند و جمع آن، امانات است. [3]
شیخ طوسی در تفسیر تبیان فرموده: امانت عبارت از آن عقدی است که وفای به آن لازم می‌گردد، (هرگاه) از آن چیزهایی باشد که شأن آن سپردن به صاحبش باشد. [4]

[1]. مجمع البحرین، ص 497- مجمع البیان، ج 8، ص 373.
[2]. ملخّص المنجد و منتهی الأرب، ص 19.
[3]. فرهنگ عمید، ص 182.
[4]. تبیان، ج 8، ص 333.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 187

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست