نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 181
1. الف- معنا و مفهوم اوّل اعتدال
اعتدال به معنای اجرای مساوات در امور معیشتی زنان است. خدای متعال در
سومین آیه سوره نساء چنین میفرماید: و اگر میترسید درباره یتیمان اقساط
را رعایت نکنید: «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتامی ، پس
از بین زنانی که بر شما حلالند با دو تا، یا سه تا و یا چهار تا نکاح کنید:
«فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ.»
پس اگر میترسید که (در بین آنان) اجرای مساوات در امور معیشتی نکنید، پس
به یکی از آنان، یا به آن کنیزانی که مالکش هستید، بسنده کنید: «فَإِنْ
خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ»، که
آن به کمهزینه بودن و سبکی امور معیشتیتان نزدیکتر است: «ذلِکَ أَدْنی
أَلَّا تَعُولُوا» ( «تعولو» از ماده عول و به معنای قوت و مایه معیشت شخص
یا عیال و به معنای سنگین و ثقیل است).
2. الف- معنا و مفهوم دوّم اعتدال
اعتدال، به معنای اجرای مساوات در امور معیشتی زنان و تساوی علقه عاطفی
(محبت) در بین آنان است. در آیه 129 سوره نساء میفرماید: و شما هرگز
نمیتوانید مساوات را (هم در امور معیشتی و هم در رابطه عاطفی محبّت) در
بین زنان اجرا کنید، هرچند بر آن حرص ورزید: «وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ
تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ.» پس (حال که چنین است)
همه میل و رغبت خود را به یک سو (به یکی از زنان مورد محبّت) معطوف نکنید
که در این صورت آنها (یعنی زنان دیگر) را همچون زنان معلق (و بیشوهر) رها
مینمایید: «فَلا تَمِیلُوا کُلَّ الْمَیْلِ فَتَذَرُوها
کَالْمُعَلَّقَةِ»، و اگر امر مساوات بین زنان را (با روشی نیکو) به اصلاح
آورید و در کار این اصلاح، تقوا داشته باشید، البتّه که خدای تعالی (بر
لغزشهای شما) بسیار آمرزنده و مهربان است: «وَ إِنْ تُصْلِحُوا وَ
تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحِیماً.»
3. الف- معنا و مفهوم سوّم اعتدال
اعتدال، به معنای عدالت در شهادت دادن است، چه آن شهادت برای خود شخص
باشد و چه آن برای والدین و یا خویشاوندان باشد، و لازمه اجرای آن، عدم
متابعت از
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 181