بوجودات ميباشد.

حاصل كلام آنكه اولا هر موجودى بهر نحو كه باشد داراى ماهيتى است و ثانيا هر موجودى عم از مجرد و مادى متحد با ماهيت مناسب با موطن خود ميباشد.

نتيجه آنكه وجود رابطى كه عبارت از معلومات قواى دراكه است اگر مربوط به وجودات حسى باشد عبارت از مثول و شبح آنها است در مقابل نفس در غير اين جهان بواسطۀ مظهريتى كه براى نفس هست،بدين معنى است كه صورتها و اشباح آنها در مقابل نفس قرار ميگيرند و موطن آنها جهان ديگرى است و نفس مظهر آنهاست،مانند آينه و خيال بدون آنكه حلول كند در نفس، اما معلوم عقلى يعنى آنچه مربوط به عقليات و مجردات است معلوم بودن آنها براى نفس بواسطه ارتقاء نفس است بسوى آنها و اتصال بدانها است.و بالجمله براى نفس انسان بواسطه صقالت و روشنى و جلوۀ كه دارد در هنگام توجه باشياء و مقابلۀ كه بين آن دو حاصل ميشود صورتهاى عقلى و حسى و خيالى حاصل ميشود.

(رجوع شود به المشارع و المطارحات شهاب الدين ص 475 و 485 و اسفار ج 1 ص 286،272 و رجوع شود به شرح حكمة ص 342،و اسفار ج 2 ص 133).

وُجودِ رابِطى

-وجود رابطى نزد فلاسفه بدو معنى است يكى وجود محمولى كه وجودش فى نفسه عين وجود آن براىغير ميباشد«وجوده فى نفسه عين وجوده لغيره»مانند وجود بياض و ديگر بمعنى رابط محض كه روابط و نسب ميان محمولات و موضوعات باشد،قسم اول معناى اسمى است كه خود مستقل است نه بمعناى استقلال لنفسه و قسم دوم صرف الربط و از معانى حرفى است كه وجود آن وجود تعلقى است كه صدرا آن را وجود رابط نامد تا آنكه ميان دو قسم فرق باشد،رجوع به نفسيات ثلث و نور شود.

(از شرح منظومه ص 18،168 و اسفار ج 1 ص 18).

وجودِ ضَرورى

-مراد وجود واجب حق است.

(از شفا ج 2 ص 288)رجوع به واجب شود.

وجودِ ظِلّى

-مراد از وجود ظلى گاه وجود ذهنى است در مقابل وجود خارجى و از نظر عرفا وجود ظلى وجود تمام ممكنات است كه ظل و نمونه و رشح فيض ذات حق‌اند.

(از كشاف ص 1403)

وُجودِ عامّ

-مراد از وجود عام فيض منبسط حق است چنانكه گويند وجود عام مقابل با جميع وجودات ميباشد كه بواسطۀ نسب احديت پديد آمده‌اند.

وُجودِ عامِّ بَديهى

-مراد از وجود عام بديهى همان معناى مصدرى انتزاعى و مفهوم اعتبارى است كه ما به الاشتراك ميان تمام اشياء است زيرا بر تمام اشياء اين مفهوم كه معادل كلمۀ«هست»ميباشد اطلاق ميشود(از اسفار ج 1 ص 8،10)