(دستور ج 3 ص 434)شود.

واحِدِ بِالمَوضُوع

-رجوع بواحد شود.

واحِدِ بِالنِّسْبَة

-رجوع بواحد شود.

واحد بالنوع

-رجوع بواحد و( اسفار ج 4 ص 13-دستور ج 3 ص 434)شود.

الواحِدُ لا يَصْدُرُ عَنْهُ إلاّ الواحِد

-رجوع به قاعدۀ الواحد...و ربط حادث بقديم و(اسفار ج 4 ص 51 و شرح منظومه ص 228)شود.

واحِدِ مِنْ جَميعِ الجَهات

-(اصطلاح فلسفى)منظور ذات حق است.

واحد از تمام وجوه عبارت از امرى بود كه به هيچ وجه قابل انقسام نبود نه باجزاء كمى و نه باجزاء حدى و نه بسان انقسام كلى به جزئيات خود و لكن واحد از يك جهت عبارت از امرى بود كه از همان جهت قابل انقسام نبود،اين معنى را نگه‌دار و به عقل خود بسيار و از تجوزات و مجازاتى كه آيد بمانند گفتار ما كه گوئيم«زيد و عمرو واحدند در انسانيت كه بدين معنى بود كه آن دو را زيد و عمرو را صورتى بود در عقل كه نسبت هر دو بدان صورت يكسان‌اند رها كن اين آن چيزى بود كه ما بخواستيم كه در اين فصل بياوريم و با ايراد آن بخش اول اين كتاب پايان يافت و بر نور الانوار حمد بى‌پايان باد.» (رجوع شود به شرح حكمة الاشراق ص 280).

وادِى أَيْمَن

-(اصطلاح ذوقى)وادى ايمن عبارت از طريق تصفيۀ دل است كهتجلى الهى را قابل است.

(شرح گلشن راز ص 57-كشاف ص 1524) و گفته‌اند:مراد از وادى ايمن وحدت مطلق است كه آنجا بجز نداى «إِنّٰا لِلّٰهِ» نيست،كه آنجا غير را راه نيست.

در آدر وادى ايمن زمانى شنو «إِنِّي أَنَا اللّٰهُ» بى‌گمانى و آن وادى مقدس است كه فرمودند «إِنَّكَ بِالْوٰادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً» حافظ گويد:

شب تار است و ره وادى ايمن در پيش
آتش طور كجا موعد ديدار كجاست؟
هر كه آيد بجهان نقش خرابى دارد
در خرابات بپرسند كه هشيار كجاست؟
آن كسست اهل بشارت كه اشارت داند
نكته‌ها هست بسى محرم اسرار كجاست؟
و مراد از وادى وحدت،مقام وحدت است.

عطار گويد:

چنان بيخود شدند از خود كه اندر وادى وحدت
يكى مست«انا لحق»گشت و ديگر غرق سبحانى
اگر خواهى كه تو بى‌خود همه چيزى يكى بينى
تويى آن پرده اندر ره مگر كاين پرده بدرانى

وارد

-(اصطلاح ذوقى)وارد عبارت از چيزى است كه وارد بر قلوب ميشود و بعبارت ديگر وارد از جملۀ خواطر محموده است كه بدون تعمد عبد وارد شود بر قلوب و آن سخنى است كه بنده ميفهمد بدون صورت.

وارد گاهى از جانب حق است و گاه از علم و گاهى وارد«سرور»و گاهى