responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1809

مطرب آن خانقه كو تا كه تفت
دف زند كه خر برفت و خر برفت
مطرب عشق اين زند وقت سماع
بندگى بند و خداوندى صداع
پس چه باشد عشق درياى عدم
ورشكسته عقل آنجا در قدم

مُطَرَّف

-(اصطلاح اهل ادب) سجعى است كه فاصله‌هاى آن در وزن مختلف باشد مانند «مٰا لَكُمْ لاٰ تَرْجُونَ لِلّٰهِ وَقٰاراً وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوٰاراً» كه (وقارا و اطوارا)مختلف الوزن‌اند يك شب خلاص ده دلم از بار انتظار روزى چون باد بر من آشفته كن گذر (از كشاف ص 916)

مَطْرُوح

-(اصطلاح اهل حديث) و روايتى است كه مخالف با ادلۀ قطعيه باشد و قابل تأويل هم نباشد

مَطْلَع

-(بفتح ميم و طاء اصطلاح ادبى) در لغت زمان طلوع است و نزد شعراء عبارت از مصراع است.و اولين شروع در شعر است.

(رجوع به صدر شود)

مُطَّلِع

-(بضم ميم و فتح و شد طاء) (اصطلاح عرفانى) و عبارت از مقام شهود متكلم است در وقت تلاوت آيات كلام او كه متجلى است به صفتى كه مصور آن آيت است.

رجوع بفرهنگ مصطلحات عرفا شود .

مُطْلَق

-(اصطلاح منطقى و اصولى) مطلق مقابل مقيد است و امرى است كه دلالت كند بر واحد غير معين و يا آنچه مقيد به بعضى از صفات و عوارض و خصوصيات خود نشده باشد و گفته‌اند كه مطلق عبارت از چيزى است كه شايع در جنس خود باشد (دستور ج 3 ص 278).

در اصول هم مطلق مقابل مقيد است و لفظى است كه متعرض ذات شود دون صفات نه بنفى و نه باثبات يعنى دلالت بر ذات حقيقت كند نه فرد و بالجمله لفظ دال بر ماهيت بدون تعرض قيدى از قيود مطلق است و با تعرض بكثرت غير متعينه عام است و با تعرض وحدت غير متعينه نكره.

و بعبارت واضح‌تر در نزد اصوليان مطلق عبارت از لفظى است كه دلالت كند بر شايع در جنس خود يعنى حصۀ كه محتمل حصص بسيار باشد از امورى كه مندرج در تحت امر مشتركى است در مقابل مقيد كه مانند«رقبة مؤمنة»است.

گويند هرگاه حكمى مطلق و همان حكم بطور مقيد در شرع وارد شود مطلق را حمل بر مقيد كنند مثل«اكرم العلماء و اكرم العلماء الهاشميات»لكن اگر حكم مختلف باشد مانند«اكرم هاشميا و جالس هاشميا عالما»مطلق حمل بر مقيد نشود و مانند «وَ مَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمٰانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ - وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كٰافِرٌ» و در صورتى كه سبب مختلف باشد و حكم متحد مانند«تحرير رقبة» كه در ظهار مطلق است با تقيد آن در قتل

نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1809
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست