(دانشنامه بخش منطق ص 124).

مُسَدَّسات

-(اصطلاح فلسفى) و اخوان الصفا بكار برده‌اند و اطلاق بر امورى كرده‌اند كه شش،شش ميباشد بدين قرار:

6 برج مذكراند 6 برج مؤنث‌اند 6 برج نهاريند 6 برج ليلى‌اند 6 برج شمالى‌اند 6 برج جنوبى‌اند 6 برج مستقيم الطلوعند 6 برج معوجة الطلوع 6 برج فوق ارض است 6 برج تحت ارض است 6 حال كواكب:اوج،حضيض،شرف هبوط،رأس جوزهر،ذنب آن.

مقترنات،متقابلات،مربعات مثلثات،مسدسات،مخمسات،جهات ست.

(از رساله دوم نعسانيات ص 206)

مُسَمَّط

-(اصطلاح ادبى) مشتق از تسميط است و آن در لغت مرواريد در رشته كشيدن است و در صنايع چنان است كه شاعر دو مصراعى گويد كه در وزن و قافيه متفق باشند و در آخر مصراع آخر كه متفق است اصلى بياورد كه بناء شعر بر آن كرده است خواه قافيۀ اصلى موافق با قافيۀ مطلع باشد يا نه و اين مصراعها را سمطى نهد و باندازۀ آنها نيز اشعارى سرايد و بتوضيح ديگر چند مصراع گويد كه مصراع آخر بر قافيه ديگر بود و بعد شروع به بند ديگر كند با هر قافيه كهخواهد لكن قافيۀ مصراع آخر بر سياق قافيه:مصراع آخر بند اول بود.مانند:

خيزيد و خز آريد كه هنگام خزانست
باد خنك از جانب خوارزم روانست
اين برگ رزانست كه بر شاخ رزانست
گوئى بمثل پيرهن رنگ رزانست
دهقان به تعجب سر انگشت گزانست
كاندر چمن و باغ نه گل ماند نه گلنار
در ابدغ آرد مسمط.

از سمط باشد كه برشته كشيدن مرواريد است و بيتى بود منقسم به چهار قسمت كه در پارسى آن را چهار پاره مينامند و در قسمت آخر قافيه است و سه قسمت ديگر مسجع.مثال:

اى ساربان منزل مكن جز در ديار يار من
تا يك زمان زارى كنم بر ربع و اطلال و دمن
ربع از دلم پر خون كنم خاك دمن گلگون كنم
اطلال را جيحون كنم از آب چشم خويشتن
در فارسى اين وضع تغيير كرده است نام آن تبديل شده است و موسوم به مسجع شده است و مسمط با شعارى گفته شده است كه چندين رشته باشد و هر رشته پنج يا شش مصراع يا زيادتر باشد و تمام بيك قافيه مگر مصراع آخر كه قافيۀ جداگانه دارد و هر رشته در حكم يك شعر است و مصراع‌هاى آخر همه يك قافيه دارد.

خيزيد و خز آريد كه هنگام خزانست
باد خنك از جانب خوارزم روانست
اين برگ رزانست كه بر شاخ رزانست
گوئى بمثل پيرهن رنگ رزانست