نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1735
مىشوند همه وجوه و طرقى است كه عادتا به وسيلۀ آنها مىتوان به ثروت و مكنت رسيد،مانند زراعت،حشمدارى شكار و دزدى و سرانجام داد و ستدهاى ارادى يعنى بازرگانى و اجارهكارى و جز آن.
ويژگيهاى مدينۀ خِسَّت
مردم مدينههاى خست همواره در جهت رسيدن به بهرهورى از لذات حسى و يا خيالى به يكديگر يارى و كمك مىنمايند و اجتماع آنان بر اين اساس استوار است:
قمار بازى كردن و مجالس لهو و هزل، فراهم كردن خوراك و خوردنى و نوشيدنى و ميخوارگى و ازدواج و زنبارگى و بالاخره لذتطلبى و انتخاب لذتآورترين از هر امرى.و اين كارها را صرفا براى لذت مىكنند و نه براى پايدارى و حفظ تن.
و اين گونه مدينهها،نزد مردم مدينۀ جاهله و به اعتقاد آنان،به سعادت و كمال سعادت نائل شدهاند و مورد رشگ ساير مدن جاهليهاند.
زيرا كه هدف حقيقى اين گونه مدينهها هنگامى تحقق مىپذيرد كه ضروريات و حوائج اوليۀ آنها برآورده شده باشد و مضافا بر آن از لحاظ ثروت،در توانگرى مطلق و رفاه باشند و بتوانند در رسيدن بدين لذات ثروت زيادى به مصرف برسانند.
و البته سعادتمندترين و برترين و رشگآورترين مردم اين گونه مدينهها آن كسى است كه وسائل لهو و لهب و آنچه لذتآور و مايۀ خوشى است براى او فراهمتر بود .
ويژگيهاى مدينۀ كَراميّه
هدف مردم مدينۀ كرامت بر اين است كه با يكديگر در رسيدن به كرامت و احترام و شأن و شوكت هم قولى و هم فعلى و معاونت و كمك نمايند به اينكه هم ملتها و مردم مدينههاى ديگر به آنها احترام كنند و شأن و شوكت آنان را بستايند و هم در بين خود مورد اكرام و احترام باشند،حال در كرامت و احترامات معمول بين خود همه متساوى باشند و يا متفاضل كه شأن و شوكت عدهاى فزونتر باشد از عدهاى ديگر.
منظور از احترامات متساوى اين است كه هر يك به طور متساوى به همدگر احترام گذارده شأن و شوكت او را بستاايد،و در حقيقت هر يك بديگرى نوعى از شأن و شوكت اعطا كرده براى او قائل شود تا بالعكس آن دگر نيز چنين كند،در زمانى ديگر و بنوعى ديگر،و يا از همان كرامتى كه او براى وى قائل شده است.
و منظور از كرامت متفاضل اين است كه مثلا يكى از آنان نوعى كرامت و شأن و شوكت به او اعطا كند و آن دگر شأن و شوكتى بالاتر و بزرگتر از نوع اعطائى او،و البته اين وضع بر نظام خاص و معينى استوار خواهد بود يعنى بر اساس شايستگى هر يك به اينكه مثلا يكى از آنان در حد معينى شايستۀ كرامت است و ديگرى شايستۀ شأن و شوكت زيادتر،به هر حال بر حسب لياقتهائى كه با معيارهاى خود سنجيده مىشود.زيرا معيارهاى لياقت به نزد مردم مدينههاى جاهله به فضيلت نيست و بلكه يا بر حسب توانگرى
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1735