نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1726
الارض كرد و اگر كسانى باشند كه در اثر مرض و علل موجه ديگر بيهوده و معطل باشند بايد محلى براى آنها تخصيص داد و قيمى براى آنان معين كرد.
هر مدينۀ را بيت المال المشتركى لازم است كه از راه ماليات و جرائم و غنائم بدست ميآيد كه بايد در راه مصالح مشترك مردم مصرف شود.
وى در مورد فرائض مدينه بحث مفصلى دارد و در وجوب نكاح و تزاوج براى بقاء نوع و بعضى از انتظامات اجتماعى فصل مشبعى بحث كرده است (شفا ج 1 ص 650-656).
مَدينَۀ بَدّالَه
-(اصطلاح اجتماعى)از اقسام حكمت عملى است و مدينهايست جاهله و«هى التى قصد اهلها ان يتعاونوا على بلوغ اليسار و الثروة و لا ينتفعوا باليسار فى شىء آخر لكن على ان اليسار هو الغاية فى الحياة» (آراء اهل مدينه ص 91).
مَدينَةُ التَّغَلُّب
-(اصطلاح اجتماعى) مدينۀ تغلب مدينهايست كه ادارۀ آن به دست جابران و ستم كاران باشد«المدن المتغلبه هى المدن الجبارين» (سياسات مدنيه ص 68).
«اما مدينۀ تغلب فهم الذين به يتعاونون على ان يكون لهم الغلبه» (سياسات ص 64).
و يا«هى التى قصد اهلها ان يكونوا القاهرين لغير هم الممتنعين ان يقهرهم غيرهم و يكون كدهم اللذة التى تناولهم من الغلبه فقط»(آراء اهل مدينۀ فاضله ص 91).
مَدينَۀ خِسَّت
-(اصطلاح اجتماعى) مدينۀ خست اجتماعى بود كه بر تمتع از لذات محسوسات مانند مأكولات و مشروبات و منكوحات و اصناف هزل و بازى تعاون كنند و غرض ايشان از آن طلب لذت بود نه قوام بدن و اين مدينه در مدن جاهليت سعيد و مغبوط شمرند چه غرض اهل مدينه بعد از تحصل ضرورى و بعد از تحصيل يسار صورت بندد و سعيد ترين و مغبوط ترين ميان ايشان كسى بود كه بر اسباب لهو و لعب قدرت او زياده بود.
(از اخلاق ناصرى ص 247 و آراء اهل مدينه ص 91).
مَدينۀ جاهِلَه
-(اصطلاح اجتماعى) از اقسام حكمت عملى است و آن مدينه و شهرى و كشورى باشد كه مردمش خوبى را ندانند و نه شناسند و درنيابند كه هدايت و سعادت چيست و اگر دريابند پاى بند نباشند و از خوبى آنچه را در ظاهر نمايد شناسند و گمان كنند كه غايت زندگى لذات و بهرهاى مادى باشد و آنچه را خواهند انجام دهند و بدنبال هواى نفس روند (از آراء اهل مدينه ص 90).
اشكال مختلف ادارۀ مدينهها و يا كشورها از نظر فارابى بشرح زير است:
و مردمى كه از ناحيۀ رياستهاى فاضله اداره مىشوند مردمى فاضل و نيكو و خوشبخت مىباشند،و هرگاه ملتى و امتى بدين سان باشند،امت و ملت فاضله آنها
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1726