مُتَوَسِّط
مُتَوَسِّطات

(اصطلاحات فلسفى)موجودات متوسطه عقول و نفوس و بالاخره وسائط در سريان فيض بعالم ناسوت را گويند.

رجوع شود به عقول و قاعدۀ امكان اشرف .

مُتَوَكِّلان

-(اصطلاح عرفانى)متوكلان كسانى‌اند كه به هيچ سبب توسل و توصل برزق مقسوم نجويند و بر خدا توكل كنند و از هيچ مخلوق استعانت نجويند تا مسبب الاسباب بهر طريق كه خواهد رزق بديشان برساند (از مصباح الهدايه ص 249).

مُتَّهِب

-آنكه قبول هبه كند يا طلب آن كند.

مَتى

-(اصطلاح ادبى و فلسفى) كلمۀ متى از اسماء استفهام و شرط است در زبان عرب،رجوع باسماء شرط و استفهام شود.

در فلسفه متى يكى از مقولات نه‌گانۀ عرضى است و عبارت از بودن چيزى است در زمان يا در حد زمان و يا نسبت چيزى است بزمان (اسفار ج 2 ص 73).

مِثال

-(اصطلاح عرفانى و ادبى) مثال و مثل هر يك داراى معنى خاص بوده و از نظر حكماء هر يك مورد استعمال خاص و سوابق تاريخى مخصوصى دارند و صور مثاليه صورى هستند كه در عالم مثال بوده و حد فاصل ميان جسمانيات و روحانيات محضه‌اند و صور محسوسه ظلال صور مثاليه‌اند و ازين جهت استكه عارف بفراست كشفيه خود از صورت عبد احوال او را دريابد.

(از شرح قيصرى ص 39).

مِثالاتِ مُقَيَّده

-(اصطلاح فلسفى، عرفانى)مثالات مقيده عبارت از خيالاتند و نمونه و شبح مثالات مطلقه‌اند و عالم روحانى‌اند كه خداى متعال آنها را آفريده است كه دليل بر وجود عالم روحانى باشند و ارباب كشف مثالات مقيده را متصل باين عالم ميدانند و مستنير از عالم روحانى و براى هر يك از موجوداتى كه در عالم ملك‌اند مثال مقيدى است مانند خيال در عالم انسانى و مثال مقيد نسبت بعالم مانند خيال است نسبت بانسان،و سالك هرگاه در سير خود متصل شود بعالم مثال مطلق بواسطۀ عبور كردن از خيال مقيد و اصل شود بهمه آنچه را كه مشاهده كند و حقايق را آن طور كه هست دريابد و از اين راه او را اطلاعى بر عين ثابت خود حاصل شود.و هرگاه در خيال مقيد چيزى را مشاهده كند گاه حقيقت را دريافته باشد،و گاه خطا كرده باشد.

(از شرح قيصرى ص 30).

مَثانى

-(اصطلاح مفسران)متشرعان قرآن را گويند بدان جهت كه مشتمل بر احكام دو بدو است متقابل مانند.

وعد و وعيد جنت و نار.مبدأ و معاد امر و نهى و جهات ديگر رجوع به سبع مثانى شود در فرهنگ عرفا

مِثْل

-(اصطلاح ادبى،فلسفى)مثل امرى است كه با امرى ديگر در اوصاف مشترك باشد و مثال هر چيزى شبح و