گاه از لعل تو ميگويد و گاه از لب جام
ساقى بيخبران طرفه خبرها دارد

لعان

-(اصطلاح فقهى) و در لغت مباهله مطلقه است يا فعال است از لعن يا طرد و ابعاد از خير است و يا اسم است آن را و در شرع مباهله‌ايست بين زن و شوى در ازاله حد يا نفى ولد با الفاظ مخصوص در نزد حاكم و آن را دو سبب باشد يكى رمى يعنى نسبت بزنا بزنى عفيفۀ مدخولة بها قبلا يا دبرا و شاهدى هم نداشته باشد و بايد نسبت او از روى مشاهده با لعين باشد مانند ميل در سورمه‌دان «وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوٰاجَهُمْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ شُهَدٰاءُ إِلاّٰ أَنْفُسُهُمْ فَشَهٰادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهٰادٰاتٍ بِاللّٰهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصّٰادِقِينَ وَ الْخٰامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللّٰهِ عَلَيْهِ إِنْ كٰانَ مِنَ الْكٰاذِبِينَ» سبب دوم انكار ولد فراش است با شرائط سابقه و حال آنكه ممكن باشد كه بچه آن شوى باشد كه از موقع وطى تا حمل لااقل شش ماه باشد پس از اجراء لعان بچه نفى ميشود لعان‌كننده را ملاعن گويند و بايد عاقل و بالغ...باشد و در ملاعنه،شرط سلامت از گنگى و لالى است و بايد عقد نكاح آنها دائم باشد چگونگى لعان آنكه زن و شوى نزد حاكم حاضر شوند ابتدا مرد، چهار مرتبه خدا را بشهادت طلبد كه راست گويد در اين نسبت و چهار مرتبه لعن كند بر خود اگر دروغ گويد و بعد زن چهار مرتبه خدا را بشهادت طلبد كه شوى او دروغ گويد و بعد بگويد غضب خدا بر من اگر اين مرد راست ميگويد اين مراسم را بايد ايستاده انجام دهند وعده‌اىدر اين مراسم حاضر باشند پس از انجام عمل ملاعنه،حرام مؤبد شوند بيكديگر.

(از شرح لمعه ج 2 ص 147-148- كشاف 1309) «و له سببان احدهما و هى الزوجة المحصنة المدخول بها بالزنا قبلا او دبرا مع دعوى المشاهدة و قيل و يشترط عدم البينة و...فلو رمى المشهورة بالزنا فلا حد و لا لعان و لا يجوز القذف الا مع المعاينة للزنا كالميل فى المكحله لا بالشياع او غلبة الظن بالفعل...انكار من ولد على فراشه بالشرائط السابقة ان سكت حال الولادة ما لم بسبق الاعتراف منه به صريحا او فحوى مثل ان يقال له بارك الله لك فى هذا لولد فيؤمن..و لو قذفها بالزنا و نفى الولد و اقام بينة سقط الحد و لم ينتف عنه الولد الا باللعن..و يصح لعان الاخرس بالاشارة المعقولة ان امكن معرفة اللعان و يحب نفى الولد المولود على فراشه اذا عرف اختلال شروط الالحاق و يحرم بدونه و ان ظن انتفائه عنه او خالفت صفاته صفاته و يعتبر فى الملاعنة الكمال و السلامة من الصم و الخرس و الدوام الا ان يكون اللعان لنفى الحد و يجب نفى الحد و فى اشتراط الدخول قولان و يثبت اللعان بين الحر و زوجته الملوكه لنفى الولد او نفى التحرير و لا يلحق ولد المنكوحة بمالكها الا بالاقرار به و لو اعترف بوطيها و لو نفاه انتفى بغير لعان..» (از شرح لمعه ج 2 ص 150-154) در معتقد الاماميه آمده است:

لعان صحيح نباشد الا وقتى كه زن و شوهر هر دو مكلف باشند،و نكاح دوام