قسم است يكى متصل و ديگرى منفصل، كم متصل عبارت از امتدادى است كه ميان اجزاء مفروضۀ آن تماس و برخورد بوده و در حدود مشترك باشند.و كم منفصل بر عكس آنست و هر يك بر دو قسم‌اند يا حقيقى و يا غير حقيقى و كم متصل يا ثابتة الذات و قار الاجزاء است يا نه كه اول عبارت از خط و سطح و جسم است و بقول اخوان الصفا باضافه مكان است و دوم عبارت از زمان است و كم منفصل بر دو نوع است كه عدد و حركت باشد بعضى اقوال و اصوات را از نوع كم متصل ميدانند،صدر الدين گويد:

اينان اشتباه كرده‌اند و مبناى آنها بر اين است كه كم اعم از متصل يا منفصل يا قار الذات است و يا غير قار الذات متصل غير قار الذات زمان و قار الذات خط و سطح و جسم و منفصل غير قار الذات اصوات و اقوال است و قار الذات اعدادند.

(از اسفار ج 2 ص 4،3،95- تفسير ص 637-اخوان ج 1 ص 326).

كلمۀ كم در ادبيات و قواعد عرب از اسماء استفهام است و بواسطۀ آن پرسش از عدد شود مانند «سَلْ بَنِي إِسْرٰائِيلَ كَمْ آتَيْنٰاهُمْ مِنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ» و گاه خبرية است بمعنى كثير مانند كَمْ أَهْلَكْنٰا مِنْ قَرْيَةٍ و كَمْ أَهْلَكْنٰا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ اين كلمه مبنى است و لازم الصدر است و مبهم است و احتياج به تميز دارد و تميز كم خبريه مفرد و جمع هر دو آيد و تميز كم استفهاميه همواره مفرد باشد.

(از مغنى ص 95).

ضمنا تميز كم خبريه بايد مجرورباشد و استفهاميه منصوب مانند«كم در هما عندك»

كَمال

-(اصطلاح فلسفى و عرفانى) آنچه تماميت شىء بآنست كمال آن شىء مينامند و آنچه كمال نوع بدان بستگى دارد در ذات يا در صفات كمال گويند و آنچه شيئيت شىء بدان است كمال گويند«الكمال ما يتم به الشيء كما ان الصورة ما يوجد الشيء بالفعل و الغاية ما يصل اليه الشيء» (شرح صدرا بر هدايه اثير الدين ص 3).

كمال نزد فلاسفه بر دو معنى اطلاق ميشود يكى آنچه حاصل بالفعل است اعم از آنكه مسبوق بقوت باشد و ديگر آنچه موجب تكميل نوعيت شىء است.

كمال از امور اضافى است زيرا موجودات در هر مرتبتى واجد فعليتى ميباشند كه نسبت بمرتبتى نازلتر كه فاقد آن فعليت است كامل‌تراند و نسبت بمرتبت بالاتر و آنچه را فاقدند - ناقص‌تراند.

و كمال هر موجودى بفعليت آنست و نحوه وجود هر موجودى در همان موجود كمال آنست و آن كمال اول است كه شىء بدان شىء شود و صورت و حد طبيعى هر شىء كمال آن شىء است چنانكه گويند:

نفس نباتى كه صورت نبات است كمال اول نبات است و نفس حيوانى كمال اول حيوان است و بالاخره آنچه مربوط باصل و بناى وجودى اشياء است كمالات اوليۀ آنها است و امور ديگر كه در مرتبت بعدند كمالات ثانويه‌اند و